Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: BUCZNY, BUSZNY

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: st. równy lp M. m buczny // buszny; ż buczna; D. m bucznego; B. m nżyw buczny; żyw bucznego; ż buczną; Ms. m bucznym; lm M. mos buczni; nmos buczne; D. bucznych; B. nmos buczne; N. bucznymi; Ms. bucznych; ~ st. wyższy lp M. ż buczniejsza

Znaczenia:

»okazały, strojny, pełen przepychu; hardy, pyszny, zarozumiały«: Buszny/ Vide/ Wysokiey myśli. ManTobPhr 9. Krolowie tego światá szukáią drogich szat/ łáncuchow/ koron/ berłá/ bucznych páłacow. BirkNiedz 67. Pyszny/ buczny/ nádęty/ hárdy/ wyniosły. Kn . Domaszewski [...] buczny nadety siela o sobie rozumieiący po klierycku chodzieł, uczel dzieci P. Misiewskie[go]. TrepNekLib 72v. Polski niegubi nic iák bánkiety Drogie Pászty buczne wety/ Y Málwátyckie trunki/ Winá z Tokáiu Z obcego Alákánt kráiu. KochProżnLir 202. Szpiczáste rogáte y ná przodku kończáte ludzie buczni trzewiki noszą: poszło to od iednego Błazná dworskiego. GdacPrzyd 30. Co po tych bucznych szátách? ázaż było nie lepiey ubráć się w zgło iákie śmiertelne, białe? MłodzKaz II, 35. Z skał Ryphaeyskich buczny Don powstaie Europie dzieląc y Azyey niwy. LucChrośPhar 76. Sćiągáli się rożni Ludźie Pieszy y Konńi ná Przedmieśćiá, y Polá Promnikowe, iáko to Piechoty Węgierskie rożne, Polskie Chorągwie, Páncerne y Husarskie, buczne y piękne [...]. RelWjazdKról Av. A potem ją powiedli przed buczne namioty Holoferna, Kędy stał buńczuk jego złoty. JabłJHistBar II 531. Pyszny, buczny, hochmüthig. BierSłowa 189. Żadną rzeczą nie wyrażáią lepiey Oycá swego Heretycy/ iáko tą butą hárdości dyabelskiey nádęci. Dyabeł buczny/ oni nie pokorni: Dyabeł kłamcá/ oni prawdy nie mowią. BirkRus 21.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Podczás gdzié szatá podléysza/ tai się pychá buczniéysza. KnAd 872. ● Zołnierz zuchwáła buczna rzécz. KnAd 1366.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Zołnierz zuchwáła buczna rzécz. KnAd 1366.