ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2018
PASKWIL rzecz. m
Warianty fonetyczne: PASKWIL || PASZKWIL
Słowniki:
Kn, L, SJP (paszkwil) notują
SStp, SXVI (?), T (?), SWil (?), SW (?) nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp M. paszkwil // paskwil; D. paszkwilu; B. uż. nżyw. paskwil; N. paskwilem; ~ lm M. paskwile; D. paszkwilów // paskwilów; B. uż. nosob. paszkwile; N. paszkwilami // paskwilami
Znaczenia:
»tekst oszczerczy«: Páskwil/ obelżywe á krótkie pisánie ná kogo. Kn ?. Słup publiczny [...] Obelżyć/ czci odsądzić/ v. Páskwil. Kn ?. Rozdział VII. Nowa burza złego., Dwor Zwiąskowych ná Osobę stimuluié: Tátarow záćiąga, contemptámi, Pásquilámi, przegrozkámi karmi. LubJMan 42. Pasquilow záś bezecnych, pism bez authorow podpisu vráźliwych, y ná honorze zábijaiących, w Senaćie fámym vczynionych mi pod czás rády publiczney áffrontow, ktożby się náliczył. LubJMan 50. Czy nie lepiey y pobożniey, niż posyłáć do Porty Ottomańskiey winszuiąc, że Wárásdyn wźięty, niż smućić się gdy Pan Bog Crześćianom dał zwyćięstwo, niż Pasquilami y urągániem Pokoy Cesárzá Iego Mości z Turki vczyniony diffamowáć. LubJMan 131. Nie tylko piszesz [...] Convitia [obelgi] ale tez y tego kleynotu ktory Fortuna Caeca [ślepa] do rąk WMMPana przyniosła. do kanonizowania takowych Paskwillow [używasz]. PasPam 193v-194. Jest sam tych paszkwilów barzo siła, ale ich nie posyłam w.ks.m. bojąc się reprehensionem. SarPam 289. Wywodzić że paskwil iest grzech, iest to wywodzić dźień w południe, ále y polithyczny grzech iest, y daremna także práca, poniewasz y práwa y kary ná nie naznáczone fulminat. JabłSkrup 20. O Pismach tak solute, iako y wirszami honory ludzkie iawnie szarpiące (ktore to paskwilámi zowią) nic nie pisze, bo to grzech iáwny, bo naywiększe dobro ludzkie, to iest, honor y sławę biorący. JabłSkrup 20. Paskwil, eine schmeh Schrieft. BierSłowa 130.
Przenośnie: Nietrzebász ná Was Pasquilow, ktorych cały żywot, wszytkie uczynki Pasquilem są, y ná wszytkę potomność pámięc będą. LubJMan 112.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *paskwiliusz.
Autorzy: SPas, MBM