Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L, SWil, SW, SJPpod: duda notują
SStp nie notują

Formy: lm M. dudy; D. dud; B. dudy; Ms. dudach

Znaczenia:

»instrument muzyczny dęty składający się z piszczałek i skórzanego mieszka«: Tym dodają regały, tym pomort pobuty, tym co raz na puzanie grają póki póty, ale nie masz nad nasze z krzywym rogiem dudy, bo te może mieć zawżdy i pachołek chudy, a też nie tak napełnią ciche stróny ucha, jako one, gdy puszczą ogromnego ducha. MiasKZbiór 343. Berecinthus, iest gora we Phrygiey, y miasto, matce Bogow poświęcone, gdzie ią nawięcey chwalono, ze wrzaskiem dud, y bąkow z rogami. OvOtwWPrzem 428-429. Dáie znáć Poetá, że świętá, Bachowi ná chwałę, w Thrácyey odpráwowano, z muzyką chłopską, z grániem w dudy. OvOtwWPrzem 429, marg. Dudy, plur. Dudelfack, Sack-Pfeife. musette, cornemuse. T III 286.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ na dudach zabeczeć: Zaniechay regała, kiedy na dudach zabeczeć nie możesz. T III 286.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ jak dudy osłabieć »bardzo osłabnąć«: iak dudy osłabiał. er ist matt wie eine Fliege. il a les ouïes pâles; ses forces son abatuës. T III 286. ◆ jako dudy chłop »mężczyzna nieenergiczny, oklapły, rozleniwiony, niedołęga«: Iáko dudy chłop/ v. Powolny et Ciástoch. Kn 230. ◆ jako dudy nadęty: Hetmanskie Woysko iuz było iako dudy nadęte y srogiego ducha miało do konfederacyiey. PasPam 115v.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● iak dudy nadmiesz tak graią. wie man pfeift, so tantzet man. telle chanson, telle danse. T III 286.