Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»zbytnia pewność siebie, duma, hardość, pycha, wyniosłość; o koniu: dzikość, narowistość«: O wszechmocny Boże/ iák wielka iest łáská y ćierpliwość twoiá/ że ták długo te ták wysoko wyniosłą butę y hárdość cierpisz? SmotLam 64. Lat dwie bez trzech mieśięcy Achilles też zacny/ A Pan wielki Monárchá Krol nász we wszem bácżny/ Smolensk ten w oblężeniu/ y w cżułośći swey miał/ Ktory mu iuż Bog nász sam/ do ręku ták podał: Iák się iuż zápálałá rána ślicżna zorzá/ Bog záś dniu występowáć każał z mgłego morzá/ O krwáwy Mars kiedy iuż wszykách tych wyniosłych Złośnych pocżął szwánkowáć/á but ich podniosłych Europá świádkiem/ że Bog dáley nie mogł ćierpieć/ Yuż bo hárde ich myśli przez swe racżył zetrzeć. OzimSzturm Aiijv. Przyszedł mi list od starosty Layskie[go] w ktorem mi dawał znac ze się Krolewic do mnie uraza iakas butą y wysokie[m] o sobie rozumienie[m] y lekkie[m] powazaniem towarzystwa. OssJŻyw 22. Pychá/ hárdość/ butá/ nádętość. Superbia, Plautus. Cicer. Arrogantia, insolentia, Cicer. [...]. Kn 903. Chwita się buta y konskie[go] humoru y Wedzidło grube [...] pianą moczi. HerbOr 414. Coż? [mówi Xymena do Sanctego] chcesz żebym słucháła tweey chełpliwey buty, y krwawey historyi, y żebym z twey pychy Widziáła moy występek. CorMorszACyd 190-191. Sercá butą niechcę puszyć. GawDworz 28. Zkąd bowiem (proszę) Pycha? Gniew? y Nienáwiść? ieśli nie z dumney o sobie buty/ czci/ y rozumieniá? BujnDroga 257-258. FASTE [...] WYNIOSŁOŚĆ [...] Pogarda drugich. Pokazowanie się. Buta stare słowo Polskie. DanKolaDyk II, 14. Ociec Kácerzow iest dyabeł; musi też bydź y mátká/ á tá nie inna iedno butá. BirkRus 25. Prożna tá chlubá y butá twojá, że się z Szláchectwá wynosisz, á zábáwámi Rycerskiemi y cnotámi szlácheckiemi zgołá go po sobie nie pokázujesz. GdacPan 121.