Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, Kn, SWil, SW, SJP notują
SStp, T, L nie notują

Formy: lp M. dialog; D. dialogu; C. dialogowi; B. uż. nżyw. dialog; N. dialogiem; Ms. dialogu; ~ lm M. uż. nosob. dialogi; D. dialogów; B. uż. nosob. dialogi; Ms. dialogach

Etymologia: <łac. dialogus>

Znaczenia:

»rozmowa«: Nád to AEneas Syluius (ktory potym Papieżem zostawszy Papa Pius názwány był) w Diálogu/ ktorego ieszcże Kárdinałem będąc nápisał/ iáwnie Orgánu temu fałsz zádáie/ y ćiástochámi legisty álbo Práwniki/ názywa/ ktorzy głupie ták wiele prácowáli disputuiąc/ ieśliże tá dániná ma wágę/ ktora nigdy nie byłá. SmotLam 58. Dialog albo Rozmowa przyjacielska o zjeździe jędrzejowskim [tyt.] MiasKZbiór 186. Podobną rzecz wsponima Grzegorz ś. w Dyálogách swoich: o iedney mnisce/ ktora száłatę iádłá/ w porzd iey nie przeżegnawszy/ wybáwił ią potym od szátáná błogosłáwiony Ekwicyus. SpInZąbMłot 114. Lámontowe błędy y Haerezye porzućić vsądźiwszy/ wźiąłem przed śiebie/ nie bez woli Bożey/ ktorego w pracy tey osobliwey łáski/ nád godność y gotowość moię doznawałem/ poważny sposob dochodzenia tey prawdy, ktorą my w Przodkách nászych z Cerkwie ś. Wschodniey przyięli: to iest/ sposobem Diálogu Káthechism wiáry dogmat pisáć/ Páná Bogá mego ná pomoc wźiąwszy/ począłem. SmotApol 106. A nie egzaminuj przez lidzbę, dialogi i bajki Ezopowe, bo nie dosyć kierować jeden instrument dziki, diabelski i piekielny, ale z nim trzeba obyczajnie postąpić, a on będzie powolny. AquaPrax 449. Nasmiawszy się tedy z owego Dyalogu nacieszywszy wypili beczkę piwa Gospodarzowi y drugą y poiechali. PasPam 190. Oo. jezuici po obiedzie wyprawowali na sali swojej dialog, na którym byli królewicowie ichm. Aleksander i Konstanty, był i jmp. wojewoda wileński, jmp. podskarbi i inszych ichmciów niemało, ale też nie był podobnym dialogowi oo. Piarum Scholarum wyprawionemu, bo i aktora z miejsca dobrego nie mieli, a potem na theatrum sieła się ludzi naszło, że rozeznać nie było, kto z nich aktorem. I tak in confusione wszystkie actus a potem nie dokończone odprawione. SarPam 185. Czytałem dyalog wenecki, który podczas elekcyi króla Augusta miał się agitować; i ledwie się nie sprawdził, żeby była osobliwa protekcya supremi Numinis nie wsparła Polski. OtwFDziejeCzech 206.