W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2016
Warianty fonetyczne:
*ALASPAS,
HALASPAS
Słowniki:
L (
halaspas; XVII-XVIII),
SWil (
halaspas),
SW (
halaspas) notują
SStp,
SXVI,
Kn,
T,
SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1632
Etymologia: <
z rus. hałapas 'darmozjad'>
Znaczenia: »swawola, zabawa, rozrywka«: Jupiter, który siedzi na zmyślonym niebie, zaprosił wszystkich bogów na bankiet do siebie. [...] Tam czynili bogowie lube sobie wczasy, Krotofile, tam żarty, tam swe alaspasy. SzlichŻartSok 180.
Druga [brama] się na cesarskie otwiera ogrody, gdzie pod majem bluszczowym i wdzięcznymi chłody morwi jedwabiorodnych swoje cesarz wczasy i ucieszne z paniami miewa alaspasy. TwarSLegK 139-140.
Ozwij się lutni [...] Rzuć teraz owe Pienia światowe, Puść krotofile, Jakieś w tym czasie, Przy allaspasie Śpiewała mile. KochChrysTur 3.
Ieśli z Bezżennych, wyniść życzysz áláspásow, A do Małżeńskich myślisz pobieráć się wczásow. Stárszey się kłániay Siostrze; uznasz chęć w stárániu. GorzWol 33.
Neptun kiedy z Tetydą ma swe alaspasy, Groźny trydent wzgardzony leży w one czasy. TrembWierszeWir II 272.
DE`BANDADE [...] HALASPAS, Swywola, rospusta. DanKolaDyk I, 412.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
halaspasem chodzić:
DE`BANDADE [...] Les soldats vont à la debandade [...] Halaspasem chodzą zołnierze. DanKolaDyk I, 412.
◼
Przenośnie:
◼
Bo choć lutnia czasem Pałzuje, ow po izbie chodzi hallaspasem, To przeciwko otwarte z kryształu kwatery Wyświadczają, iż affekt ma u Damy szczery, W ktorych się ona często strojno przesuszała I słoneczny blask swoim blaskiem odbijała. KorczWiz 17.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]