Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1603

Formy: st. równy lp M. m zielony; ż zielona; n zielone; D. m zielonego; ż zielonej; n zielonego; C. m zielonemu; ż zielonej; B. m żyw zielonego; ż zielonę; N. m zielonym; ż zieloną; n zielonym; Ms. ż zielonej; n zielonem; W. m zielony; lm M. nmos zielone; B. nmos zielone; N. zielonymi; Ms. zielonych; ~ st. wyższy lp M. m zieleńszy; n zieleńsze

Znaczenia:

»koloru świeżej trawy«: Tam skoro tylko gnuśna zima minie A wiosna śliczny warkocz swoj rozwinie, Kiedy się śmieją kwiatkami upstrzone Łąki zielone, Sam świat i samo rzeczy przyrodzenie Radość wydaje przez swe odnowienie I samo nawet światło najjaśniejsze Zda się świetniejsze, Jako koluber gdy z nowymi roki Nowe na stare odmienia powłoki, Blaskiem promieni południowych bity Lśni się nieskryty. MorszZWierszeWir I 348. Ale się w lesie rodzą złodzieje łakomi; Tak las jednych rozpuszcza, drugich ludzi skromi: Kto zbija albo kradnie pod zielonym lasem, Nie masz dziwu, na suchym że też wisi czasem. PotFrasz1Kuk II 209.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ biedrzeniec zielony tłuczony (sz. zm.): Rupie i glisty w jelitach. [...] Weżmij pół funta oleju lnianego, biedrzeńcu tłuczonego zielonego i trteczy, pospolu usmaż w panwi, a ostudziwszy kładż koniowi w nozdrze. DorHipTur 210. Wziąc puł funtá lniánego oleiu, biedrzęńcu zielonego tłuczonego, y trztęczy ziela, w pánwi pospołu ostudziwszy y vsmáżone, kłaść często koniowi w nozdrzá. HaurEk 57-58. ▲ Zielone Świątki (sz. zm.): Koło szczepow swieżo osadzonych obserwuią niektorzy, że przez ośm dni po Wielkieynocy y tyleż dni po Zielonych Swiątkach gnoiem krowim ie smaruią, z wielkim ich pożytkiem. ChmielAteny III 377. Na Rusi zaś koło drzewa zatchniętego na obszernym placu wnocy na Swiątki Zielone tańcuią y kręcą się dziewki, z spiewaniem, zowią to Sobotką. ChmielAteny IV 66. ▲ bluszcz zielony: Siostrę porwáną [...] twarz iey bluszczem zielonym zákrywszy, ná Zamek Tereusow wprowádziłá [Philomella]. OvOtwWPrzem 243. ▲ żaba zielona: Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355. żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ zielona puszcza »nazwa obszarów leśnych między Grodnem a Białowieżą«: Odiechawszy tedy od nich ziechałęm na pierwsze Roraty pod Zieloną puszczą do wsi. PasPam 123-123v.