W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 07.07.2021
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1632
Etymologia: <
łac. antipathia, z
gr.>
Znaczenia: »przeciwna, sprzeczna natura rzeczy; niechętny, wrogi stosunek do siebie osób, zwierząt i in.; niechęć, sprzeczność«: Jeźli necessitas ukaże że te subjecta, przeciwko którym on [król] ma swoję antypatyą, mogą mu się znijść ad producendum bonum publicum, ozdobi swój majestat. RadziwKSprawy 572.
Ją [ksienię] obserwuję jako matkę, a kocham bardziej, niżelim kochał matkę [...] ale jeślibym postrzegł w niej by naimniejszą do antypatii jakiej przeciwko Wci sercu memu dyspozycję, obiecuję [...], że by jej już oko moje nigdy nie widziało. SobJListy 429.
A ktoż doścignie tak wiele inszych skrytych mocy sympatyjej i antypatyjej, tak w górnych rzeczach niebieskich, jako i w dolnych ziemskich. LubSArtPol 226.
Żaby z Wężami maią wielką antipatią. PromMed 150.
O Antypatyách, Sympatiyách, o własnośći wody, źiemi, ogniá, drew, kwiećia, minerałow, kámieni, y tym podobnych.
BystrzPol K2.
[...] słońce im bliszsze tym większe wapory z ziemi, z Oceanu wyciąga, chmury grubsze, y potężnieysze wiátry rodzi, ktore przez Antypatyą z gorącem słonecznym, więcey ziębią te kraie. BystrzInfGeogr C2v-C3.
Item żabę ziemną w nowe, gliniane włożywszy naczynie, y wposrod roli, araczey posianego zboża zakopawszy, iakąś antypatyą potaiemną wszelkie ptastwo żarłoczne oddala od zboża. ChmielAteny III 458.
Małpa [...] wielką ma antypatyą, albo wrodzoną nienawiść z Zołwiem. ChmielAteny1755 I 486.
Pomaga ná ukąszenie wężá, broni od piorunow, siły wzmacnia, burze odwraca, przez iákąś antypatyą w ustá wzięty prágnienie gási teste Solino et Plinio. U Pyrrusa Krolá Epyru według Soliná Autorá był Achátek dziewięć Muz z Insigniami y Apolliná wyrażáiący. ChmielAteny1755 I 549.
Lecz żadney tu nie masz Sympatyi: y iuż te sympatye, antypatye, y inne podobne nic nie znaczące słowa, szczęśliwie z Filozofii na wygnanie są wysłane.
ChróśSFizyka 135.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]