W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 22.04.2013
BESZTAĆ czas. ndk
Słowniki:
L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: bezok. besztać; ~ cz. ter. lp 3. os. beszta; ~ cz. prze. lp m 1. os. beształem; 3. os. beształ; ż 3. os. beształa; lm mos 3. os. besztali; ~ tr. rozk. lp 2. os. besztaj
Etymologia: <łac. bestia ‘zwierzę’>
Znaczenia:
»ganić, łajać, wymyślać komu, także stosując przemoc fizyczną«:
Rekcja: kogo, o co
Wezmie besztac zle zyczyc a Szelmo dy to iuz Swięto dy to iuz Wielka noc. PasPam 66. Besztać go [Chmielnickiego] y łaiać począł [chan] ze dostac tey garsci Woyska Polskiego nie może. HistBun 10v. Nie poryway się do kyia, do káńczuga Mężu [...] Zony nie łay, nie besztay. MłodzKaz II, 327. Kastelanic mię srodze beszta o klasztor. StanTrans 54 marg. Potym za drzwi [pałacu Antona] gwałtem wtargnąć godził [Octawi] Ale kiedy go odrażą w zapędzie Lzył, łaiał, beształ y iako mogł szkodził Antoniusza honor szpecąc wszędzie. ChrośKon 97. Niech się bespiecznie na ich wierze sadzi Iakby nie oni, co go wspoł z Cesarzem Besztali, zowiąc spolnym Adwersarzem. ChrośKon 103. O to cię proszę sługá uniżoná Aby mię twoiá nie besztáłá żoná. OvChrośRoz 31. Beształ mistrz swego ucznia, że mu na granicę mało drew zawieziono - palić czarownicę. KorczFrasz 30. Dworu wielkiego, ile w sługach, a barziej jeszcze w pokojowych, chować nie życzę. Milicją zaś, by miał z nich kóżdy, ojcowskim przykazuję błogosławieństwem , ducta jednak fortuny proporcione. By się zaś do was godni, w milicji uczeni, garnęli ludzie, besztać onych złemi słowy, a barziej niegodziwym oficerów, broń Boże, biciem, nie należy. RadziwHDiar 196. Cnota niepotrzebna tych Ich Mciów i nadto poczciwości, jak mi się natenczas zdawało, do desperacyi mnie przyprowadzała, kląłem ich , łajałem, beształem. KonSSpos 151.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: , WM