Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, L, SWil, SW, SJP notują
T (?) nie notują

Formy: bezok. dziękować; ~ cz. ter. lp 1. os. dziękuję; lm 3. os. dziękują; ~ cz. prze. lp m 1. os. dziękowałem; 3. os. dziękował; lm mos 3. os. dziękowali; ~ im. wsp. dziękując

Znaczenia:

1. »składać dzięki, podziękowanie, wyrażać wdzięczność, być wdzięcznym za co«: Mnie dziękował żem go nie odstąpił pierwszego dnia lubom mu tam nic niepomogł. PasPam 70. Iamtu przyiechał abym dziękował WMMPanu ze tu iestes Opiekunem zony moiey. PasPam 83v. Skoczą do nas wszyscy obłapiaiąc Sciskaiąc Bogu dziękuiąc za takie Dobrodzieystwa. PasPam 98v. Upatrzyli czas do Windykowania zasług naszych, za co dziękować zawsze nalezało y nalezy. PasPam 121v. Dziękuię Oycu memu ze mi z młodu nie kazał cieląt pasać. PasPam 135. Dziękuięsz ci za kandor ktorys wyswiadczył przeciwko Oyczyznie y mnie. PasPam 158v. Dziękuię zadobrą Fantazyią. PasPam 174. Gdy zas dziękowali krolowi za daną Sobie Amnestyią insi y moy tez Brat Comparuit [pojawił się] między tymi kongregatami. PasPam 186v. Krolowi Panu naszemu iest zaco dziękowac ze sąm in Persona [osobiście] na te nie chronił się Woynę. PasPam 261v.

2. »grzecznie się wymawiać od przyjęcia czego«

◆ Związki frazeologiczne: ◆ dziękuję ubogi z bedłek »dziekuję, odmawiając czegoś mi zbytecznego; rezygnuję z wątpliwej przysługi«: Dziękuię vbogi z bedłek, káżdy z tych Ich Mościow sposobny zá pierwszą znáiomością kazać mnie wbić ná pal, álbo záwiesić ná stálistym haku. AndPiekBoh 77.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ dziękuję z bedłek »dziekuję, odmawiając czegoś mi zbytecznego; rezygnuję z wątpliwej przysługi«: Kiedy powiedałęm im [posłom moskiewskim] ... że mię iuz był wziął Moskal w okayiey z Dołkornskiem [Dołgorukim] to mowili że byś był miał wstolicy wszelakie poszanowanie y na iego [stryja Paskowego] Imię y Zasługi Narodowi Naszemu wdzięcznie [wdzięczne] pewnie wyszedł bys był bez okupu. Alem ia rzekł dziękuię z bedłek. PasPam 165.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Dziękuiéć vbogi z bédłék/ ma domá dość rydzow. Kazał ci podziękować. KnAd 225.