Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp (żółw, żełw), SWil, SJP notują
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?), SW (?) nie notują

Znaczenia:

»rodzaj gada w skorupie«: Woda, co częste pagórki sypała, Jako śkło gładkie - tak się wyrównała. Leniwiej żółwia okręt postępuje, Kiedy biczyka na żaglach nie czuje.. I gdy tak prawie nie jedziem i szczętu, Co żywo na wierzch wychodzi z okrętu. BorzNaw 43.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ zool. afrykański żółw: Czyli tu karacena, czy pancerz zaszyty, Czyli afrykańskiego żółwia rog niezbity, Że śliczne alabastry przed ciekawym okiem Kryje ani ich bystrym nie da dosiądz wzrokiem. TrembWierszeWir II 228.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ na żółwiu jechać »powoli«: Przyiechałem do Osmiany ieszczem nie zastał swoich Ludzi [...] Domyśliłęm się iednak że na Zołwiu iadą. PasPam 153v.