Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1.bot. »roślina zielna o silnej woni, stosowana w lecznictwie i jako przyprawa, bazylia pospolita; Ocimum basilicum«: BAzylia/ ktorą Bázyliyką drudzy miánuią/ troiáką w ogrodziech páńskich widuiemy. [...] Trzecia/ namnieysza/ listeczkow drobnych y wąskich/ zapáchu Gwoździkowego y bárzo przyiemnego/ ine swą przyiemnością przechodząca. SyrZiel 478. Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski [...] Ocimum, vel Ocymum. Kn 18. Bazylia, vid. Bazylik. T III 29. Bázylia/ Ozymum, mi. g. n. Basilien. DasHünDict Ooiijv.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bot. bazylija ogrodna: Firletká krowia/ którą drudzy Basilią płonną zowią/ ma liście do Basiliey ogrodney podobne/ żyłowate/ soku pełné/ a trochę kosmáté. SyrZiel 1301.

2.bot. »roślina zielna, czyścica drobnokwiatowa; Calamintha acinos«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bazylija polna (sz. zm.): Bázylia polna/ Rozdział 45. Acinus. Aconos. Ocimastrum. Epimetron. SyrZiel 519. Drudzy ine ziele polne pachniące/ y kosmáte/ á kształt nieiákokolwiek do Bázyleyki [podobne] máiące bydź chcą/ ále y to źle/ ábowiem y to kwiatki miewa: A Bázylia polna (iesli ma bydź wiara Pliniusowi miana) kwiátu nie niesie. SyrZiel 520. BArzo się mylą/ ktorzy Firletki/ álbo polną Bazylią mienią być Trędownikiem. SyrZiel 1411. Ocymastri. Ocymardus. Rauch Basilien/ Widerstosz. Baziley[!] polney [korzeń]. GuldOn 29. ▲ bazylija płonna (sz. zm.): Wziąć [...] Wrotycze/ Bázyliey płonney/ álbo Midolnice[!] po pułtoru gárści. SyrZiel 291. Ci ktorzy Clymenum/ Mydelnicę naszę/ abo płonną Bázylią/ Saponariam łacinnicy zową/ chcę mieć/ nagorzey rozumieią. SyrZiel 1272. Firletká krowia/ którą drudzy Basilią płonną zowią/ ma liście do Basiliey ogrodney podobne/ żyłowate/ soku pełné/ a trochę kosmáté. SyrZiel 1301.

3. »niezidentyfikowana roślina«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bazylija wodna (sz. zm.): FIrletkę wodną drudzy wodną Básilią zowią/ dla podobienstwá liścia/ które zsobą máią: ieno to mnieysze/ á przy wierzchu karbowáné. SyrZiel 1301-1302. Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 177. Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.