Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2019
BAZYLIAN, *BAZYLIANIN rzecz. m
Słowniki:
T (bazylian), L (bazylian; XVIII), SWil (bazyljan, bazyljanin), SW (bazyljan, bazyljanin), SJP (bazylianin) notują
SStp, SXVI, Kn nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1695
Formy: lp M. bazylian; D. bazyliana; B. uż. żyw. bazyliana; ~ lm M. bazylianie; uż. osob. bazyliani; D. bazylianów; C. bazylianom
Znaczenia:
1. »zakonnik zgromadzenia św. Bazylego«: Egzorcyzm przy otwarciu ciała św. Jozefata gdy się nad nią [panną Benedyktą Strawińską podstolanką starodubowską] przez godzin 4 odprawiał przez o. bazyliana. RadziwHDiar 64. Kassian Sakowicz z Archimandryty Dubieńskiego Bazyliana za konsensem Urbana VIII Augustianin wydał perspektywę błędow y zabobonow w Greckiey Cerkwi. ChmielAteny IV 29. Bazylian. ein Basilianer-Mőnch. Basilien, Réligieux de Saint Basile. T III 29.
2.w lm »jedno ze zgromadzeń zakonnych reguły św. Bazylego«: Czerńcy Bazylianie, zakonnicy ruscy, dwojacy są, jedni na zamku Uniati, drudzy Schizmatycy w mieście. OtwFDziejeCzech 88-89. W Krolestwie Polskim znayduie się Ritus Graeci Bázylianow w Prowincyi Polskiey Monasterow 70. BystrzInfGeogr K4-K4v. [nagłówek rejestru:] Katalog Kanonikow Regularnych Kongregacyi Xięży [...] Bazylego S. Zakonnicy R. 300. ale pewniey że R. 350 [...] Bazylianie we Włoszech R. 363. Bazylianie ná Rusi R. 1595. Bazylianie w Hiszpánii R. 1579. Bazylianie Anáchoretowie w Niemczech. ChmielAteny II 768.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ojcowie bazylianie, oo. bazylianie: Ciało grzeszne moje, [...] ma być położone u ojców jezuitów, którym aby za mię ofiarami swoimi majestat Boski błagali, leguję złotych tysiąc, [...] ojcom bazylianom na ubogich złotych sto. NieszWFalsTestBork 88. Jednak jnjunxi ImC Xdzu Theologowi aby proceder prawny Zaczoł w Słonimie na Roczkach przyszłych maiowych ieźli doydo non praejudicabit tem bynaymniey do Vgody Wielebnym O:O Bazylianom. SapADiar 68. Bronił on [św. Bazyli] pochodzenia Ducha Swiętego, á iego Sekwitowie y Synowie, alias OO. Bazyliani na Pułnocy, bardzo go oppugnuią mowi Xiądz Teofil Rutka Soc: JESU. ChmielAteny III 600. ▲ bazylianie ormiańscy: [nagłówek rejestru:] Katalog Kanonikow Regularnych Kongregacyi Xięży [...] Ormianie S. Bazylego albo Bazylianie Ormiańscy, zá Innocentego Papieża, ale potym zniesieni. ChmielAteny II 773. ▲ bazylianie unici: Ciała całego relikwie ś Felicyana męczennika, dane mi w Rzymie roku jubileuszowego 1,700 od najwyższego pasterza Klemensa XI, do kościoła ww. oo. jezuitów w Mińsku ofiarowałem, którego jako wielkiego księstwa litewskiego i województwa patrona, solennie introdukował jksiądz Brzostowski biskup wileński podczas sądów trybunału kadencyi mińskiej, przy wielkiem zbiegowisku ludzi zacnych i zgromadzeniu pospólstwa, w processyi od cerkwi ś. Ducha, oo. Bazylianów unitów z cechami, bractwami, muzykami i t.d. do pomienionego kościoła. ZawiszaPam 302. Na tych y na innych Uniackich mieyscach domyślam się że ma bydź podczas tych schadzek Odpust zupełny OO Bazylianom Unitom y Osobom swieckim u nich się wtedy spowiadaiącym y kommunikuiącym perpetuò nadany,albo virtute Privilegiorum Ordinis, albo każdemu mieyscu partykularnie prokurowany przez Superiorow. ChmielAteny IV 76.
3.w lm »klasztor, kościół zakonu reguły św. Bazylego«: Pisałem do ImPana Orzeszki dziękuiąc za przysłanie Apanosewiczow, ktorych miałem ordynować do Wilna dla dedukcyi y zyskania Apanosewicza, ktory iest Seniorem wBursie u OO Bazylianow, gdyż Trybunał nakazał Summarium processum in spatio dwoch niedziel, Obwarował oraz aby go wSukienkę Zakonną nie oblekano. SapADiar 104. Posłałem attestacyą [...] Iż Stefan Apanosewicz, ktory iest Seniorem u OO Bazylianow w Bursie Iest Syn Popa ktory był na Praesbyterium w Maiętności. SapADiar 105. Przyiechałem do Czerlony na Mszą S. w dzień Wszytkich SS po wysłuchanym nabożenstwie uBazylianow Iechałem do Dworu na obiad. SapADiar 143.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *bazylita.
Autorka: DA