W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 03.03.2016
GONIĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1700
Formy: bezok. gonić; ~ cz. ter. lp 2. os. gonisz; 3. os. goni; lm 1. os. goniemy; 3. os. gonią; ~ cz. prze. lp m 1. os. goniłem; 3. os. gonił; n 3. os. goniło; lm mos 1. os. goniliśmy; gonili; goniliśmy; 3. os. gonili; ~ im. wsp. goniąc
Znaczenia:
1. »podążać za kim, usiłując go dopędzić; ścigać kogo; tropić«:
Rekcja: kogo, co
Powszytek czas moiey słuzby w iego Dywizyi nieuciekałęm tylko raz a goniłęm mogłby razy tysiącami rachować. PasPam 52. Tak długo owego wilka przesladuiąc gonią az go albo umorzą albo utopią albo złapaią togo nie odzieraiąc tak zewszystkim na wysokiey szubienicy albo na drzewie obieszszą na grubym zelaznym łancuchu. PasPam 55. Gonili nas ze dwie mili apostrzekłszy że iak tęn szczerze pracuie co chce uciec iako y tęn co chce dogonić [...] stanęli. PasPam 66v. Wyprawiono tegoz to Wolskiego z listem ordynowawszy go iezeli iuz Woyska w obozie nie zastanie że by gonił choc by do Amburku. PasPam 76. Znowu takaz gęstwa uczyniła się, dosyć natym tu iednego gonisz a drugi tudziesz nad karkięm Stoi z Szablą. PasPam 96v. Mysmy ustawicznie z mieysca namieysce gonili niegoniąc. PasPam 198. My zdesperowawszy ze ich iuz ugonić nie podobna nuz z nimi traktowac o pokoy a postaremu my się gonili atraktowali. PasPam 200v. Gonilismy się tedy puko nąm pory stawało. PasPam 200v. Wysadzono tedy kommissarzow wkroczono w traktat ale postaremu te rzeczy robiono goniąc się. PasPam 204. Byli [Tatarzy] wczora wpołudnie gonili chłopow dwoch. PasPam 237. Boday przecię z Niemcem woiować zwycięzy mię Niegoni mię zwycięże ia go nie uciecze mi. PasPam 268.
2. »gnać, popędzać kogo; zmuszać do szybkiego marszu, biegu«:
Rekcja: kogo, co
Drugie chorągwie tak że bez assystenyiey. Co zywo pozaganiało się, sieką, rzną gonią. PasPam 96-96v. Turcy tez poczęli Słabiec apotym w nogi. Dopieroz ich przerzynać Siecz gonić. PasPam 260v.
3. »biec, szybko iść, jechać«
Związki frazeologiczne: gonić do pierścienia:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: gonić do celu »dążyć do czegoś«: Ktory goniąc z rowiennikami swemi do celu sobie upodobanego wspaniale y uprzeymie do tych Miast zycliwosciami swemi popisował się. HerbOr 208.
Związki frazeologiczne: coś jako bydło do domu gonić: W Pewney támże Prowincyi, iák bydło ie [jelenie] do domu gonią, doią, nábiał zbieráią, wielką ztąd máiąc intratę. ChmielAteny1745 I 474.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Bog sam widząc że z ciebie ni iemu świeca/ ni czartu ożog/ że/ pod pokrywką pobożności/ twey lubieżności szukasz; a (iák więc mowią) iednym charte[m] dwoch zaięcy gonisz. BujnDroga 71.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
GONIONY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m goniony; gonionego
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: goniony taniec »rodzaj tańca«: To nie Woyna była Ale własnie goniony Toniec. PasPam 198. Tak własnie należało zeby do goniono [gonionego] tonca Były pogotowiu y Damy. PasPam 198.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas