Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »mający brodę, obrośnięty brodą«: Na skorze iest [Brunell] sniady Oczy ma zbyt wypukłe sam na twarzy blady Płaskonosy, policzki oba zbyt brodate. ArKochOrl 30v. Koźle, brodaty koźle, co przed trzodą chodzisz! Chociaj ty sam przodkujesz, chociaj wszystkich wodzisz, Nie darmo rogi nosisz najwiętsze na głowie Obejrz się, co z kozami działają kozłowie. SzymSiel 46. Brodáty/ brodacz/ Barbatus, et barbatulus, Cic. Barbiger, Lucr. Multibarbus, Apul. Hircosus [...]. Kn 45. Branicki [...] ten u P Paszkowskich trzymal folwark niedaleko Zatora circa 1620 Brodaty bel. TrepNekLib 38. Przypada domnie brodaty ia ruszę Cyngla prosto wpiersi spadł zkonia. PasPam 104v. Poydę smiele do onego Prumu, W ktorym na niszsze blade cienie Swiaty, Z tey ziemie, Charon przewozi brodaty. PotPer 16. Szedł lud do Zboru orszákiem, Wziąwszy z sobą ofiáry dla niemych báłwánow Ten kozłá brodátego, ow parę báránow. DamKuligKról 14.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bracia brodaci: ▲ ryba brodata:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Mądrość przychodzi i roście z láty: ácz nie káżdy iést mądry/ brodáty. KnAd 463.

2.przen. »będący w kształcie brody, podobny do brody«: Te [rzepiki łopianu] brunatny kwiát włosienkowáty wydáią/ który násienie czyni brodáte/ iáko Osset. SyrZiel 1425. Figura komet bywa rozmaita: to okrągła nakształt słonecznika: to podługowata nakształt miecza, rożna, miotły, brodata, ogoniasta & c. BystrzInfAstron N2v.

3.przen. »porośnięty mchem, posypany puchem. puchaty, puszysty«: W Márcu pospolicie ná tych prątkách wyrastáią pąpie brodáté fałdowaté [w roślinie mniszek]. SyrZiel 1155. Ty [zimo] w lasach piękne piramidy stawiasz, Po drzewách, pniakách cukry lodowate, Niemi jadących oczy zástanawiasz, Pátrząc ná brzozy, ná świerki brodate, Ktore się pysznią iáko drogim sprzętem, Gdyś ie osuła szklącym dyamentem. DrużZbiór 325.

BRODATY
w funkcji rzeczownika

Formy:

Znaczenia:

nazwa osobowa »nazwisko, przydomek«: Beychowski piec braciey tych nazwałosię Synowie Bartlia balwierza [...] to przezwisko Bartel, brodaty popolsku wykładasię. TrepNekLib 25. W tym Mieście [Utrecht] Frideryk Barbossa aliás Brodaty Cesarz, zá grzech popełniony w rábunku Medyolanu, fundował Kościoł. ChmielAteny II 250-251.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]