Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2024
BEZGŁOWY przym.
Słowniki:
SXVI, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: lp M. m bezgłowy; B. m nżyw bezgłowy; N. m bezgłowym; lm M. nmos bezgłowe; B. nmos bezgłowe
Znaczenia:
»pozbawiony głowy, niemający głowy«: Zaledwie jednak nie nalazłaby się gdzie w Polszcze taka antiquitas o dawnym rokoszu i ostro skutecznym, kiedy szlachta senat złościwy i Rzpltej szkodliwy dali wyścinać i króla potym na to spectaculum przywiedli, bez głowy jego senat pokazali mu, mówiąc: »Cave, żebyś taką więcej radą bawić się kiedy miał, i sam popraw się, si regnare cupis«. DefRokCz II 441. Iusz ich [Turków] nazad, przez one tułowy bezgłowe Młodz Sarmacka, za Wały zenie obozowe. PotWoj 113. Porwał Tatar w pogoni Niemca za perukę. Widząc potem, że mu to uczynił na sztukę, Bo się chyżo tymczasem od niego odsączą, Oszukany posyła nazajutrz tłumacza: Nie cbceli być bezgłowym między ludźmi trupem, Żeby mu ją niewielkim opłacił okupem. PotFrasz3Kuk II 611. [...] iáko skoro sie Krol z świátem pożegna, Otwieraią sweywoli wrota Interregna. Gdźie kto duższy, ten lepszy: nuż kaptury owe Y dotąd stoią one kaptury bezgłowe; Aż przyidźie Elekcya, kędy hurmem bieżą Konkurenći, y w sztuki Koronę porzeżą. BarPotArg1697 108. — Pułtoraki srebra dobrego gr. 2. — Potroyne śląskie, na ktorych głowa iest wyryta, gr. 3. — A bez głowy orzeł et inscriptio obudwu stęplow gr. 2. SprawyCzerUl 390. Alexander Briantus na śmierć idąc mowił. Miserere mei Deus, młody, uczony, piękny człek, w mękach stateczny; ktorego tułup bez głowy na pień włożony podnosił się zadmiracyą. ChmielAteny IV 119. [...] ieżeli zwierciadła ku horyzontowi nakłonione będą, y w tenże kąt złączone, iuż głowę na głowie wywrotnie postawioną, iuż tułub bez głowy obaczyć można. LisikFizyka 361.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *bezgłowny.
Autorzy: BR-K, WM