Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVI, XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: lp M. barka; D. barki; C. barce; B. barkę; N. barką; Ms. barce; ~ lm M. barki; D. barek // bark; C. barkom; B. barki; N. barkami; Ms. barkach

Etymologia: <wł. barca; fr. barque; niem. Barke>

Znaczenia:

»rodzaj statku transportowego w żegludze śródlądowej, rzadziej morskiej«: Ma [Tybr] młynow barzo wiele na barkach/ abo iakoby po naszemu na łodziach. WargRzym 51. Trzykroć y Neptun z wod się wynurzać przymuszał, Y barki z srogą twarzą wykazać pokuszał. OvOtwWPrzem 65. Odnowiono na tę drogę dla niego [cesarza] dwie Galerze a dla Princ Roberta/ ktory snadz z nim poiedzie/ buduią nową barkę. MerkPol 303. Nasi dwanaście bark zabrali, na ktore Czarnecki z ludzmi wsiadszy dobrał się Insuły Samsoi. HistBun 52v. Był okrętem port nie doiechany, Gdzie stały mnieysze barki i gonduły. PotSyl 85. Iest tam barka albo okręcik marmurowy, ktory na wodzie pływa. MikSil 173. Barki towarami wszelkiemi ładowne płyną do Tolosy. ChmielAteny II 58.

◼ Przenośnie: ◼ Ktorzy w barkach spią/ niewiedzą kiedy/ aliści oni v portu będą. BirkNiedz 36. ◼ W teyże iey Łodzi w ktorey świeckie pływa morze, W tym ciele, lawirować, każą po ieziorze. Napijaiąc się co raz, ogniem wrzącey siarki Nie wysiadać, wypadać z takiey trzeba barki. PotPocz 89.

Słowniki:
SXVI (= orczyk, drążek), T (= orczyk), L (= orczyk, XVIII), SWil (= orczyk), SW (= orczyk) notują
SStp, Kn, SJP nie notują

Formy: lm M. uż. nosob. barki; N. barkami

Znaczenia:

»naczynie, narzędzie(?) używane w niektórych rzemiosłach«: Inwentarz rzeczy oddanych przez p. Rembelińską [...] mielcuch [...] ze wszystkiemi statkami dobremi do niego przynależącemi, to jest: z kotłem, ze 2 kadziami, z drybusem, z barkami [...] z piecem. InwKal I I, 77. Statki kowalskie: miech, kowadło [...] warszel, barki 2, młotek jeden, durślaków 2. InwKal I 378.