Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »kolorowy, barwny; farbowany«: Szaty moje, chusty i wszytkie drobiazgi, które mego ochędóstwa [...] oddaję w podział pannom [pokojówkom] Barwiane szaty, i te między nie podzielić. ChodZTestBork 96. Daie [pani Drzewiecka] iej [Młodnickiej] iednak letnik barwiany Tureckiego Muchaieru, do tego płascik swoy [...] Czarny. OssJŻyw 7. Pokoiowych iego iecháło bárzo wiele stroyno/ bogáto/ zbroyno/ ármatno/ száty y rzędy v koni bárwiáne [...]. StarWyp C3. Piechota Węgierska [...] pod srebrnemi wszyscy barwianemi nozykami z strzelbą [...] szła po obudwu stronach porządkiem ieden za drugim. PiasRel 27. Koncerz Srebrem oprawny białym, barwiany. ArchRadziw 1638 46/11. [...] nástępowáłá szeregámi Ráytárya Mieyska pod kornetem swym stroyno vbrána/ wszyscy w bárwie Kármázynowey iedney potrzeby Srebrne/ pod kápeluszámi bárwiánemi [...]. IngrKról A2. Pódź do służalca animuszowaty, Jeśli ma strojne, choć barwiane szaty. NiebAnBad 258. [...] v szyie [mułów] dzwonki, z kutasámi y z fiskámi bárwiánemi, ktore brzęczáły wdźięcznie [...]. RelWjazdKról A2.

◼ Przenośnie: ◼ Potym respons K. JM. nastąpił, który barwiany był, miłość ojcowską opowiadając. AktaKrak I 312. ◼ Zdzieram z siebie te powłoki barwianych pstrocin i obietnic; hamuję ochotę, rzekę podobno i serce, nie bez przyczyny, gdyż peccat qui recte facit, dum vitia prosunt. ChodKor 177. ◼ Bez kolorowych (barwianych) słow wyśmienitości rzekę/ że dożywotnie być y zostawać pragnę Wm. M. M. Pana Cale zniewolonym sługą. DobrPol II, 168.

2. »ubrany w barwę, liberię; odnoszący się do (stroju) służby, czeladzi«: Jeśli ma [służalec] strojne, choć barwiane szaty [...] do niego [pana] Gwałtem się ciśnie, choć despekt odniesie. NiebAnBad 258. Na wjazd tedy puściłem przed sobą 50 wozów barwianych, między któremi 20 było poszóstnych [...] 3 karety za niemi z duchowieństwem, na ostatku poselska próżna. GninTurDyp 390. O czymże Polska myśli [...] Żeby w drodze karety, w domu drzwi barwiani Strzegli z zapalonymi lontami dragani. PotFraszBrück II 147. [...] szli Páźiowie, Lokáie, Drábánći, Szwáyczárowie, Háyducy, z Węgierská y z Turecká barwiáni, pod piorámi biáłemi, w bogátey Liberyj. RelWjazdKról A2v. W ostatku pytają się: »Czyj to ow barwiany Jeden i drugi lokaj, co szpalery z ściany Był zdjął?« KorczWiz 52. LUDZIE Barwiani [...] w barwie służący ludzie iako Paziowie lokaie [et]c. DanKolaDyk I, 381.

BARWIANY
w funkcji rzeczownika

Formy:

Znaczenia:

»żołnierz, sługa, pachołek należący do tej samej grupy, o czym świadczy jednolity ubiór«: Drugi zaś o twarz nie dba ale o pieniądze [...] pyta o posag iak wielki y kiedy? [...] Wyieżdza szczęśliwie/ marcypany sprawuie/ barwianych odziewa. GorzWol 73. BARWA tym słowem znaczą się suknie y stroy rożnego koloru [...] Ludzie do barwy barwiani iako Paziowie albo Izdebni Pokoiowi, lokaie. DanKolaDyk II, 208.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]