Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: BŁONIE || *BŁOŃ, BŁÓNIE

Słowniki:
notują

Formy: lp M. n błonie // błónie; D. m albo n błonia; B. m uż. nżyw. błoń; n błonie; Ms. m albo n błoniu; ~ lm B. m uż. nosob. błonie; n błonia; Ms. m albo n błoniach

Znaczenia:

»otwarta przestrzeń, rozległa równina, pokryta trawą; duże pastwisko, łąka«: Jedna [żaba] mieszkała w stawku [...] A druga zaś przy drodze, na wilgotnym błoniu. VerdBłażSet 34. Wywabilismy moskwę prawie im pod nos na błonie dosyć szerokie i rowne ktorę między Stolicą, a obozem Pana Sapiehy Leżą. MasDiar 89. Błónie. Ager vel campus compascuus [...] Pascuum viride [...] Pascuus ager. Kn 36. Mieszczanie krakowscy na spólnych z Kleparzany paszach "błonie" nazwanych niemało domów osadzili. AktaKrak II/1 219. Radzą po zielonych się błoniach Morawach y ogrodach przechadzać aby [...] Wiatr południowy pochmurne alom mgły rospędzał. HerbOr 538. Kiedy sobótkę, jako zwyczaj niesie, Zapalicie na błoniu równym lub przy lesie, Dajcie mi dobre słowo, wspomnijcie mię mile, Pamiętając na moje przeszłe krotofile. ZimBSiel 134. Władysław się tesz ruszy ode Zwanca Po szerokiemswe szyki rozpostarszy błoniu. PotWoj 88. Wyiezdza [królewicz] tedy stroyno, w tym, gdy ná szeroki Błoń wyiedzie, wesołe obaczy widoki. DamKuligKról 28. Eustáchiusz zważywszy zdáleka Piękne przy rzece trawy y rowniny Y przeźroczyste na dłuż y w szerz błonia W one zátoczył oboz swoy ustronia. ChrośZbiór X3.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ szczere błonie, szczery błoń: KOLEBKA JEZUSOWA Na gościńcu ejiptowym, Przy Betlejem Dawidowym, W bok przedmieścia, na ustroniu, Stoi szopa w szczerym błoniu. [...] Od starości w ziemię wległa, Tam przeczysta Panna zległa. TwarKKolOkoń 323. ▲ mit. elizejskie błonie »poetycki odpowiednik nazwy $n$Pola Elizejskie$«: Dusze ulubione, Żyjcie za mnie [...] Ja, choć od was odejdę, w elizyjskie błonie, I tam kwiatki na wasze przątać będę skronie. ZimSRoks 5.

◼ Przenośnie: ◼ Często na swym łonie prezentujesz [Plutonie] żeglarzom marmurowe błonie, a jak [...] z szyprami na okręt Fawonijusz wsiada, [...] zaraz cale burzliwe wkoło okręt otaczają fale. HugLacPrag 58.