W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2024
Słowniki:
SXVI (
bezludny),
Kn (
bezludny),
T (
bezludny),
L (
bezludny; XVII),
SWil (
bezludny),
SW (
bezludny),
SJP (
bezludny) notują
SStp nie notują
Znaczenia: »niezamieszkały przez ludzi, opuszczony, opustoszały; związany z brakiem towarzystwa ludzi«: Słudzy sąsmy Iezusowi: Ktorzysmy swiátem wzgardzili obłudnem/ Y tu na mieyscu mieszkamy bezludnem. TasKochGoff 205.
[...] z niesłychanem trudem w dolinę przybywa [Rugier], Której odnoga wodą brzeg ślizki umywa; Między morzem i górą pewną położona Na południe, piaszczysta, bezludna, spalona. ArKochOrlCz I 152.
Wprawdzieć mu [Rugierowi] odpowiedzi tam żadnej nie daje [Bradamanta], Ale na Rabikanie swem w bok się udaje; Potem nań ręką kiwa, aby do onego Biegł miejsca, gdzie go czeka sama, bezludnego. ArKochOrlCz III 116.
Bézludny/ Solitarius. Solitaria virtus [...] vide Osobny 1. Opuśćiáły. Kn 22.
Przy sámym brzegu pod siodłem koń stoi/ Przystąpię bliżey/ dowiem się co czyni W tey tu bez ludney sam ieden pustyni. TwarSDaf 52.
Cóż cię, mój drogi Andrzeju, z Parnazu W dzicz bezludnego wygnało Kaukazu? PotFrasz2Kuk II 477.
Y iedną/ w ktorey żaby mnożą się/ iáskinią Iesteś; álbo bezludną/ y dźiką pustynią/ Ktorey drogi zárosły wszędźie źielskiem prostem/ Chwástem nieużytecżnym/ y niezgodnym chrostem: W koło ćiebie porosły pokrzywy/ y osty/ Y gorzkie amaránty/ y insze porosty Podłe. BesKuligHer 69-70.
Kuśił się Andronik o Wekka proźbą y groźbą/ disputacyami prywatnymi/ y publicznymi/ sam przez śiebie/ y drugich/ uśiłuiąc go poćiągnąć do Schizmy. Lecz gdy nie poruszony ich raczey iasnymi dowodami przekonywał/ náprzod go z Patryarchowstwa złożył/ potym ná wygnanie ćiężkie y bezludne posłał. KuleszaWiara 129.
Słońce li iásnym záwita promieniem Wszystko się márą stawia wszystko ćieniem Gorącego li dochodźi południá V mnie pustynia głucha y bezludniá Nayćięższy zachod, pámięć twego ześćia A mego wzaiem przyczyná nieszcześćia Ktoregom przez wiek moy dosyć iest syty, Pomniąc wygnánia, rábunki, włokity. ChrośTreny 40.
Náigrawszy się, z nim morze ná táką Wyspę nędznego, fálą wyrzućiło Pustą, bezludną, głodną, ládáiąką [!]; Ná ktorey náwed [!] y wody nie było, Ni drew, ni fruktow: tu on wieloráką Biedę wyćierpiał [Piotr Serrany]: słońce go paliło We dnie, noc przez swe trapiłá go chłody, Znośił prágnienia, niewczásy y głody. KwiatkowTheatrum 44-45.
Nie ktorzy mniey wiádomi Kozmografowie uymuią zacnośći tego Páństwá [Polski], zádáiąc, iákby miáło bydź bezludne, lásámi tylo zárosłe, ále to niektorych dawnych Autorow error. DrewsBrzozDystr 254.
Niechcę tu być dłuży, W tym pięknym Gmachu, coż kiedy bez ludnym. DrużZbiór 264.
[...] żołnierz ranny, albo chory, Uciekaiąc, bezludne zostawia tabory [...]. RzewWWład E3.
Bezludny. unbevölckert; unbewohnt. inhabité, dépeuplé. T III 37.
Pusta na ow czas cichość na iey [Ziemi] bezludnym spoczywała okrągu [...]. GesCarŚmierć 8.
[...] Wszystko pustynią bezludną, i srogą, Gdy niema czym się oczy bawić mogą. BykNoc 61.
Pacyenci w tey niemocy bywaią podeyrzliwi, dziecinni, boiaźliwi, troskliwi, zdaie im się, że ktoś zdrady na nich knuie, z tych przyczyn na mieysca samotne i bezludne uchodzą, lub od ludzi stronią [...]. PerzLekarz 196.
Dziéłko moie, które wychodzące teraz z druku mam honor poświęcić Jaśnie Wielmożney WM. Pani Dobrodzice, nosi Tytuł na sobie: Zona opuszczona na bezludney Wyspie. MarewŻona A2.
Idzie śmiało w nocy iak we dnie, w bezludne bory iak na schadzki gromadne, gdzie iest naywiększy nacisk. CoqMinNic B.
Ale rzecze kto, podobno y sam wmm. Pan, źe choć będziemy mieli pieniądze według namienionych sposobow, nie znaydziemy tyle Ludzi, ile na wystawienie znacznego Woyska potrzeba, w tak pustym y bezludnym, iak Polska, kraju.
PoniatSList D2.
◼
Przenośnie:
◼
A násze processyie, wyiąwszy Bożego Ciáłá, o iáko opierzone! iáko bezludne! MłodzKaz I, 268.
# Użycia metajęzykowe:
#
Są w nim [zebraniu słów] niektore przystarżałe, ale nie cale z zwyczaiu wyszłe słowa, aczey mogą znowu być zażywane, y do ięzyka przywrocone. Baczność. Badacz. Badanie. Bezbożnik. Bezbramne Miasto. Za bezcenek przedać. Bezcienny widok. Bezdenny. Bezdroże. Bezeceństwo. Bezgłowna Rzeczpospolita. Bezludny Kray. Bezkrolewie. Bezprawie. Bezrżądny. Bezwodny. Bezżenny. RzewWKras 202
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]