W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2016
MAJOWY przym.
Słowniki:
notują
Formy: lp M. m majowy; ż majowa; n majowe; D. m majowego; ż majowej; B. n majowe; N. m majowym; lm M. nmos majowe; D. majowych; B. nmos majowe; N. majowymi; Ms. majowych
Znaczenia:
1. »odnoszący się do miesiąca maja«: A na przystonieyszy czás do tego Máiowy. SyrZiel 350. Potym przez dwie Niedzieli od nowu księżycá káżdego dniá áż do pełni Kukułkę ábo Gzegzołkę ochędożoną, świeżym liściem y korzeniem tego ziela, á Máiowym mięsem wieprzowym, nádziać, zászyć, y upiec, á naprzed iedzeniem obiednim tego używáć (...) SyrZiel 363. Máik/ robaczék skrzydlásty máiowy. Kn 380. Máiowy/ Maius, a, um, [...] Maiae calendae. Kn 380. Páździernikowy/ (vt Styczniowy/ Grudniowy/ Máiowy) [...] v. Listopad. Kn 676. [...] Miedzy w chłodniku máiowymi stoły/ Dárza sie Pánny/ dárza sie Młodzieńcy [...]. TwarSDaf 51. Wziac [...] Maiowego kwiecia Wodki 6 Łotow [...]. GrodzMisc 79a. Maiowy/ Maius, a, um, Moinis/ moians. SzyrDict 162. Ia do Prus wyiezdzam za tydzien (bo teraz [ie]stem w braniu preseruatyw Maiowych) ale odprawuię te drogę cudzymi konmi y lekko iadę, a tez do Osieka ztąd 30 mil tylko. OpalKListy 168. [...] Faworyno młoda [...] Zaniechaj dawce uciech majowych, ogroda, Nawiedź znowu pokoje i miasto dwójgrodne, Twojej bytności i twych miłych zabaw godne. ZimSRoks 73. I masz jak w kwietniu, Jago, kwiat różany, Majową rzeźwość, marcowe odmiany. MorszAUtwKuk 255. [...] powinien będzie [...] korzec żyta majowego, drugi korzec owsa i kura pastewnego oddać. InwPuck 159-160. [...] chcesz się prętko z pod brzemieńca ruszyć do Wiszniowca, a zebyś tam y medyka, y maiowey pory [...] wespoł z Xzną Imścią zazył [...]. RzewMListSkrzyd 44a. Niech y te same uprzykrzone częścią mroźne, częścią niepogodne arye, w Majowe się Nam odmienią delicye, kiedy przy Nayiaśnieyszey WKMści Osobie iáko przy prawdziwym Błogosławieństwie Naszym y szczęścia Ray y konsolacyi May odbieramy. DanOstSwada 178. Chrząszcze Maiowe wtym przypadku lekarstwem wielkim. BeimJelMed 464. Maiowy. zum Maj gehörig. de Mai. T III 778. Maik robaczek skrzydlasty maiowy. T III 778.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: masło majowe (sz. zm.): Maść na bardzo uporne sadno. Kup w aptece chrząszczów żółtych [...] stłucz je na proch w moździerzu, potem wziąwszy masła świeżego majowego [...] zmięszaj dobrze kopystką drzewnianą [...]. DorHipTur 217. O zatretowaniu [...] Weźmij owczych bobków, oleju lnianego, octu twardego, majowego masła, utłukszy babki rozpuść [...] rozmażże ją na chustę, a tem nogę i zatret obwini. DorHipTur 241. Rány [...] leczy/ korzeń drobno pokráiány/ á w máiowym másle Smáżony/ (...). SyrZiel 77. (...) do tego przydać [...] másłá Máiowego bez soli/ oliwy/ po łotow szesnaście (...) SyrZiel 604. Masła te, które pokupione, lepiej teraz zażywać, bo się to starzeje i zepsuje. Teraźniejsze to tylko majowe na chowanie dobre, o które nie trzeba się frasować. SobJListy 111. Czwarte przepurgowánie, Faenum Graecum vwárzyć z Máiowym másłem bez soli, y przez kilká dni dawáć koniowi. HaurEk 46. Weźmi: Majowego Swieżego Masła niesłonego, y kilka razy go w wodce Rożaney przepłokawszy [...] rozcieray [...] BeimJelMed 237. [Marg.] Czárownice másło máiowe z wody robią. 153. [...] weźmi Másłá máiowego przetopionego pułtorá gárcá [...] VadeMed 269. ▲ bot. majowa miodunka »miodunka pstra; miodunka plamista; Pulmonaria saccharata«: Weźmi (...) białey álbo Máiowey Miodunki, ktorą też Płucznikiem y Wątrobnym zielem zowiemy/ ośm łotow (...) SyrZiel 82. (...) wziąć [...] Pieniężniku, Płucniku/ ábo Máiowey Miodunki po trzy gárści (...) SyrZiel 276. Máiowa Miodunká/ Rozdział 74. Pulmonaria altera, Pulmonaria maculosa. Lungenkraut/ mit Schmalchleter SyrZiel 1352. ▲ bot. majowy trank »skalnica (Saxifraga)«: Począwszy od tego/ który Lamikámieniem białym zowiemy. My sierotkámi/ ábo Máiowym trankiem miánuiemy [...]. SyrZiel 1257. O Łamikámięniach/ Rozdział 16. Empetrum, Saxifragia 4. Mattheoli, Saxiphagum. Sierotki/ Maiowy trank. Steinbrech SyrZiel 1275.
2. »zielony«: Kontusz Maiowy Sukienny z białą z Lisztwą [...]. ArchRadziw 1638 163/3. Kontusz Maiowy z Lisztwami czarnemi atłasowemi przy ktorym Guzikow z rubinkami Aspisowych N° 18 [...]. ArchRadziw 1638 163/3. Kontusz Maiowy Marmurkami podszyty [...]. ArchRadziw 1638 163/8.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: roczki majowe: [...] te pozwy przed sąd [...] na Roczki maiowe teraznieysze podane maią [...]. DekrŻmud 63a. Jednak jnjunxi ImC Xdzu Theologowi aby proceder prawny Zaczoł w Słonimie na Roczkach przyszłych maiowych ieźli doydo non praejudicabit tem bynaymniey do Vgody Wielebnym O:O Bazylianom. SapADiar 68.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: MM