ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 05.10.2023
WÓZ rzecz. m
Słowniki:
SStp, L, SWil, SJP notują
SXVI (?), Kn (?), T (?), SW (?) nie notują
Formy: lp M. wóz; D. woza; wozu; C. wozowi; B. uż. nżyw. wóz; N. wozem; Ms. wozie; W. wozie; ~ lm M. uż. nosob. wozy; D. wozów; C. wozom; B. uż. nosob. wozy; N. wozmi; Ms. wozach
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiNiewinne dziateczki niedawno od lwa tatarskiego z paszczeki wydarte, niedawno krztem ś. omyte, przez wielmożnego Hetmana polnego koronnego na wozów kilkadziesiąt pozbierane, chwalcie Pana krzykiem i płaczem terazniejszym. BirkBaszaKoniec 261. Teraz chlubá nam z tego máło nienádáremna/ nádáremna y vćiechá. y boię sie áby sie my z tego nie ták właśnie chlubili y cieszyli/ iák gdyby kto spadszy z wozá wbłoto/ ćieszył sie z tego/ że śiedźiał ná woźie. SmotApol 191. Był tedy pogrzeb obudwu razęm krolow na zamku krakowskim dnia 13 Stycznia obudwu Trumny pole siebie stoiące na iednym wozie wieziono. PasPam 248. W obozie piwa i miody warzono y wozy tak szły na targi w Maydan iak przed Laty do kazimirza. PasPam 249. Iadąc gdzie kolwiek mimo rzekę Staw, wydra była Sieci nie trzeba. zsiadszy trochę z woza robak hul hul. To Robak poszedł wyniosł iakie ryby ta woda miała. PasPam 253. Kiedy mu Woz uwiązł na przeprawie to wyiąwszy nąmiot z woza słuszny Turecki zdobyczny to go posłał przed konie że by się prędzey z błota dobyły y tak woz wyprowadziwszy owego Namiotu w błoto wtrętowanego odiechał. PasPam 268-268v. Wedle iednego Młyná ktory zowią Marycnmyhle, gdzie Sásowie Oboz swoy mieli, stánęli Sásowie znowu wszyku chcąc się z Szwedámi ieszcze raz potkáć, ale, że Szwedzi zwielką furyą ná nich nácieráli, znowu porzuciwszy, y opusciwszy Oboz zwielką Confusią uciekli Wszystkie ych Wozy, Namioty niektore Znáczki y Chorągwie, Działa w Báteryách, Záháry álbo Mágácyny ze Zbożem, Chlebami, Mąkámi, Owsámi y inszymi Zywnosciami, to wszystko się wzdobycz Szwedom dostáło. RelRyg 4. Obrazków na ćwierć, miedzianych, w ramkach złocistych, z ekspressją jeden w drobnych figurkach wielu ludzi i koni z wozami, drugi nad rzeką Pallady, Junony, Venery. InwObrazŻółkGęb 177. Jeżdżąc widzieć zwierzyńce moje, com pozakładał na różnego gatunku bastardy, postrzegłem dwóch wilków, chłopa z wozem jadącego atakujących. RadziwHDiar 137. Nieprzestaią woienne u nas wszędzie czynic przygotowania; dnia bowiem dzisieyszego z Czech przyszło kilka set wozow z ammunicyą, które do Węgier w dalszą puszczaią się podróż. GazWil 1771 37 4.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: wóz archiwowy: ▲ wóz bryczny: Skora z wozu brycznego Niecała. ArchRadziw 1638 256, 18.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: wóz chłopski: Kárá do ciężarow gruba. Sarracum [...] Saracum [...] Serracum [...] Plaustrum [...] vide. Wóz chłopski. Kn 265. Kolásá/ Vectabulum [...] v. Wóz chłopski. Kn 288. Woz chłopski/ kolásá. Plaustrum. Katay. SzyrDict 485. Znaliaszy wpoliu iako Dragun powiedział, dał do nas utrapionych rodzicow na wozie drabiastym chłopskim prziwiesć. VorLetSkarb 63.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Babá z wozu/ kołom lżej. RysProv 12. ● Baba z woza kołkom lzey. PasPam 75. ● Ieśli się kto náprze z strony koniá/ wozu/ sukniey/ żony/ ku iákiey kolwiek potrzebie/ nie puszczay z domu bez siebie/ woz połamią/ suknię zmáżą/ koń osádnią/ żonę z łáską odeszlą. RysProv C1v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK