Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »zmysł pozwalający na odbieranie wrażeń dźwiękowych«: Pod Woyniłowiczem konia zabito y głuchych gwałt na robiono bo owe bliskie pod Armaty podsadzanie Causavit że ow huk y srogi impet szkodził słuchowi y mnie samemu więcey niż trzy miesiące w głowie szumiało iak w Browarze. PasPam 105v. Pięknie patrzyć na lasy i odległe góry, Pięknie na krętej Wisły rozliczne figury, Na grzbiety skał wysokich i przykre urwiska, Wsi, klasztory, pałace, zamki, a zaś z bliska Kraków w oczach rumiany, kędy świetne blachy Kryją wspaniałe, Bogu poświęcone gmachy (Choć już zaszło, choć się już słońce w morzu narza, Zda się, że jeszcze świeci, jeszcze ziemię parza), Gdzie tysiąc krzyżów wzroki, tysiąc dzwonów słuchy Przerażający, budzą człowieka do skruchy: Bez przestanku zegary bijąc ani staną, Co dzień mu albo co noc grożąc wybijaną. PotFrasz4Kuk I 333. Tłustość Węgorzowa, tákże Kretowa, Oleiek z Migdałow gorżkich, Wężowe sádło wpuszczay w uszy, słuch nápráwuie. CompMed 53. MUZYKA, albo Harmonia, iest Część MATEMATYKI, zkoncypowana na urekreowanie Ludzkiego słuchu, ktory się zgodną głosow Harmonią niewypowiedzianie delektuie. ChmielAteny1755 I 342.

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTeraz sam opiekunow onych dawcá stoi/ cżyni stáránie/ wzywa/ y rękę pomocy dáie/ słuch ku słyszeniu otwiera/ y źrzenicy ku widzeniu roświeca/ Nietylko mu iednák są nieposłusznymi y niepowolnymi/ ále y dobrowolnie odwroćiwszy ocży y vszy zátkawszy/ przed dobroćią Páná swego się chronią/ y w nieodwrotne przepáśći vciekáią. SmotLam 3v. Przypátrzmy się ieno/ iáko wiele rzeczy/ y rozmáitych/ z morza y ziemie/ w żywy grob wmiotamy/ ktore iż roznych miedzy sobą nátur są/ strawić się nie dádzą/ y stąd rozmáite przypadki być muszą: ćiężkie bolenia głowy/ y zawroty: oczow zepsowánia/ słuchow zátkánia/ żył zápchánie/ febry/ y gorączki rozmáite/ á kto wyliczy iáko ich wiele iest: Ow záś paucis contentus, będźiesz Medyká potrzebował: by namniey. KunWOb I3v.

3. »słuchanie, uwaga«: Ci są teraz vcżyćiele/ ktorych według pożądliwośći swoich przysposobili sobie synowie moi/ máiąc świerzbiące vszy/ ktorzy od prawdy słuch odwroćili/ á ku baśniom się skłonili. SmotLam 12v. Ale jako skarg moich słuch zleczyć nie może, tak i żądzom tu sztuka żadna nie pomoże. HugLacPrag 25. Ciśniemy pod mánudykcyą Pomázáncá Bożego/ do prawdźiwey obrády niezmázány prewárykácyą umysł/ słuch powolny/ szczery nie oćiętny áfekt niosąc á czekaiąc quis Deus esse velis. PisMów II 32. Miałem uszy zámknione/ żem tych nie chćiał wieśći W słuch bráć/ lubo mię wnętrzne traṕiły boleśći/ Gryżąc; iak Tycyuszá sępowie wątrobę/ Tak ia wnętrzną ćierpiałem z grzechow mych chorobę. BesKuligHer 35. Marszałek i rozumniejsi wołają: „Ale mówmy, Mciwi Panowie, do skarbowego interessu, od któregośmy zaczęli, nie podobna razem radzić o wszystkim, przyjdziemy do wszystkiego powoli etc.” Nie masz na to słuchu, bo każdemu przy czym chcieć upierać się wolno. KonSSpos 225.

4. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPrzypátrzmy się ieno/ iáko wiele rzeczy/ y rozmáitych/ z morza y ziemie/ w żywy grob wmiotamy/ ktore iż roznych miedzy sobą nátur są/ strawić się nie dádzą/ y stąd rozmáite przypadki być muszą: ćiężkie bolenia głowy/ y zawroty: oczow zepsowánia/ słuchow zátkánia/ żył zápchánie/ febry/ y gorączki rozmáite/ á kto wyliczy iáko ich wiele iest: Ow záś paucis contentus, będźiesz Medyká potrzebował: by namniey. KunWOb .