W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 04.10.2015
MODA rzecz. ż
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: lp M. moda; D. mody; B. modę; N. modą; Ms. modzie
Etymologia: <fr. mode>
Znaczenia:
1. »powszechnie przyjęty sposób ubierania się, zachowania, postępowania itp. zmieniający się co pewien czas«: I tak sobie o tym dyszkuruięmy żes my y podpili iak to Moda Polska PasPam 75. Tęn tedy stroy obrocił się w modę żezaraz Suknie choc naypięknieysze kazano robic krotko. PasPam 79. Taki zwyczay u nas w Polszcze że choc kto ma suknię na nici [!] wywroci to mowią że to moda. PasPam 79v. Co ia iuz pamiętam odmięnney co raz mody, w Sukniach, w Czapkach w botach, Szablach, w Rządzikach y w kozdym apparacie woięnnym y Domowym. PasPam 79v. Ucieka iedęn Naslicznym koniu rząd bogaty złocisty Hussarską modą suknie iedwabne. PasPam 97. Taka unas moda wybiwszy nieprzyiaciela zwyklismy mu zawsze dac bassarunek. PasPam 139v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: wnieść modę »zaprowadzić, upowszechnić gdzieś modę«: Ta tedy moda weszła [u] wszystkich w zwyczay ktorą my w Nieslismy z Daniey ex necessitate. PasPam 79v.
Związki frazeologiczne: modą tatarską, na kształt mody tatarskiej »na sposób tatarski«: Leci kommunik Lubomirskiego iuz niesprawą nie Chorągwiami ale tak modą Tatarską. PasPam 202v. Łączek na nim goły skorką tylko powleczony na krztałt mody Tatarskiej. PasPam 239v. ◆ nie moda, nie jest moda, nie bardzo moda »nie jest przyjęte, nie (bardzo) wypada«: Towarzyszowi tez nie bardzo moda powodowac konia. PasPam 96. To Nie moda [...] dwory szlacheckie rabować. PasPam 155v. Gdy by mozna mowić znią dzis y wyrozumiec iakim mi iest Przyiacielem. Odpowie Wuy mowic znią dzis nieiest moda bo to pierwszy dzięn. PasPam 222.
2. »modny strój«: Gdy Zołnierze przyiechali w tey modzie nie mogła się w Warszawie nadziwić krolowa Ludwika z Frącymerem to ich tak sobie do koła obracali a oglądali ciesząc się. PasPam 79v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Związki frazeologiczne: modę wnieść:
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas