W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 31.10.2017
BOSKI przym.
Słowniki:
notują
Formy: lp M. m boski; ż boska; n boskie; D. m boskiego; ż boskiej; boski; n boskiego; C. m boskiemu; ż boskiej; n boskiemu; B. m nżyw boski; żyw boskiego; ż boską; n boskie; N. m boskim; boskiem; ż boską; n boskim; boskiem; Ms. m boskim; ż boskiej; boski; n boskim; boskiem; W. m boski; ż boska; lm M. nmos boskie; D. boskich; C. boskim; boskiem; B. mos boskich; nmos boskie; N. boskimi; boskiemi; Ms. boskich
Znaczenia:
1. »właściwy Bogu, odnoszący się do Boga«: pokłony wyrządzáli Boskie RoźOff 47. Boskim náśládowcą SpInZąbMłot 97. Boski Kn 43. Bosky KusWeg F3. O Boskie ucho! BorzNaw 67. honor Boski PasPam 286v. boskiem WłośćRoz 91. Istność Boska DanKolaDyk I, 476. tworami Boskiemi GdacPan 64. coś Boskiego TylkStrom 132.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: łaska boska: Iuz fortuna insza [...] wrocilismy się do Domu z niszczym. A tak uznawszy Fortuny Rewolucyią albo verius mowiąc awersyią Łaski Boskiey od naszych Akcyy oczywistą skonczylismy ten Rok. PasPam 187v. Nasi Polacy tego szczęscia po łasce Boskiey Naywiększym są powodem, et Praecipue [a zwłaszcza] KROL że się Rezolwował oburzyć natego Całemu Swiatu strasznego Nieprzyiaciela. PasPam 278. ▲ błogosławieństwo boskie: ▲ bojaźń boska: ▲ chwała boska: ▲ ciało boskie: ▲ cierpliwość boska: ▲ cud boski: Ták Woyciech święty vcząc Páńskiey drogi/ Zábit od Prusow Ciáło w okup drogi Chábry kupuiąc/ trochę waży złotá/ Aż miło wspomnieć cud Boski zna cnotá. JurkPieś D. [Siostra Cecylia] wielu cudow Boskich oczywistym świádkiem/ przez modlitwę Swiętego Dominiká vczynionych byłá [...]. OkolNiebo 4. ▲ cześć boska: ▲ czytanie boskie: ▲ dar boski: ▲ dłoń boska: ▲ dobroć boska: ▲ dopuszczenie boskie: ▲ duch boski: ▲ dzieło boskie: ▲ gniew boski: ▲ imię boskie: ▲ kara boska: ▲ karanie boskie: ▲ lud boski: ▲ skaranie boskie: ▲ majestat boski: ▲ matka Boska: ▲ mądrość boska: ▲ miłosierdzie boskie: ▲ miłość boska: ▲ moc boska: ▲ natchnienie boskie: ▲ natura boska: ▲ obraz boski: ▲ obraza boska: ▲ oko boskie: ▲ opatrzność boska: ▲ opieka boska: ▲ persona boska: ▲ plaga boska: ▲ pomoc boska: ▲ prawo boskie: ▲ protekcyja boska: ▲ prowidencyja boska: ▲ przejrzenie boskie: ▲ przykazanie boskie: ▲ ręka boska: ▲ sąd boski: ▲ słowo boskie: ▲ sługa boski: ▲ służba boska: ▲ służebnica boska: ▲ sprawa boska: ▲ sprawiedliwość boska: ▲ stworzenie boskie: ▲ syn boski: ▲ wola boska: ▲ wszechmocność boska: ▲ wyrok boski: ▲ zrządzenie boskie: ▲ niech będzie imię Boskie pochwalone (za coś): Skonczylismy tedy Rok stary Niech będzie Im Boskie Pochwalone w Mosinach 1659. PasPam 78v. In Iunio id est 21 Chorowałęm periculosissime [bardzo niebezpiecznie] ledwiem s od Fortki wrocił za co niech będzie Im Boskie pochwalone [...]. PasPam 257.
Związki frazeologiczne: boską rosą karmić: OkolNiebo przedm.. ◆ boską rosą żyć: OkolNiebo przedm.. ◆ przez miłość boską: Przez Miłość Boską proszę Cię y zaklinąm. PasPam 225. ◆ boskie pismo (sz. zm.) »Pismo święte, Biblia«: pism boskich DorHipTur 3. Boskiego pismá KorRoz 7. Boskie pismo PotFraszBrück II 4. ◆ stół boski (sz. zm.): PotFraszBrück II 143. KomonDziej 2. ◆ imię Boskie wziąć na pomoc: Ociec [...] pisał domnie y rozkazał że bym imię Boskie wziąwszy napomoc tym się naymniey niekonfundował, ale szedł smiele tam gdzie iest wola wodza pod Błogosławienstwem Oycowskiem y Macierzynskiem. PasPam 53v. ◆ w imię Boskie »z Bogiem«: Iezeli się ty z Woyskiem swoim nie ruszysz puydę ia z [s]Woim w Imię Boskie. PasPam 99v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: KnAd 131. ● RysProv I, 8. ● KnAd 519. ● RysProv II, 10.
2.przen. »doskonały, wspaniały, wyjątkowy«: Boskiemu SpInZąbMłot 356. Boska krew SzymSiel 171. o boska lutni ZimSRoks 55. Człowiek niebieski y Boski. DanKolaDyk I, 270. BOSKI DanKolaDyk I, 476.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: cień Boski »o władcy Imperium Osmańskiego«: Nieporownáne vszánowánie Máiestatu Cesárskiego/ wydáie się dosyć y z sámych Tytułow/ ktore mu Poddáni iego dáią. Zowiąc go Bogiem Ziemskim/ Cieniem Boskim/ Brátem Słońcá/ y Miesiącá/ rozdawcą wszytkich Koron ná świecie/ y lubo mu nie wystáwuią Ołtarzow/ iáko pospolstwo Rzymskie/ zápomniawszy pierwszey swoiey wspániálości/ Cesárzom czyniło; rozumienie iednák/ ktore máią o iego mocy y potędze/ przychyla się do Bałwochwalstwá/ gdy go iáko zá Bogá iákiego máią. RicWielJMon 5.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: cudem boskim: Aże iuż tam Cesarscy przez morze się byli okrętami daley ruszyli naszego zaś Czarneckiego w tyle za sobą zostawili; zaczym Czarnecki niemaiąc się czym przeprawić za niemi, krzyknoł na swoich Hey Dziatki, daley dziatki ze mną w morze, y tak zaraz za wodzem swoim wszyscy śmieli skoczyli, y iakoś się osobliwym sztucznym sposobem, a mogę mowić że cudem Boskim, owe morskie wody wpław przebyli [...]. HistBun 51.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
PO BOSKU
w funkcji przysłówka
Formy:
Znaczenia:
»w postaci bóstwa, jako bóstwo«: po Bosku málowano ChmielAteny II 84.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

BOSKA
w funkcji predykatywnej
Formy:
Znaczenia:
»jest właściwe Bogu«: Dopuśćił Bog grzechu Brátom ná Iozephie/ ále to w dobre obroćił/ nie tylko Bráći y Rodźicom/ ále y wszystkiemu AEgyptowi: Z dobroći dobre vczynić/ wielka/ ále ze złego dobre/ Boska. AnzObjWaś 55.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: SPas, DA