W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 05.10.2008
TŁUSTY przym.
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: lp M. m tłusty; D. m tłustego; B. m żyw tłustego; lm D. tłustych; B. nmos tłuste
Znaczenia:
1. »gruby, otyły; spasiony«: Konie mieli srodze tłuste y rospirały sie im. PasPam 113. Dosyc tez iest Smaku w kuprze tłustego Kapłąna. PasPam 164. Drudzy tez y prawdziwie w chorobę powpadali z przelęknienia albo tez brzuch tłusty utrząsnął się. PasPam 231v-232. Woiewoda Malborski Denhoff Człowiek był Cięszko tłusty zginął. PasPam 264v.
2. »zawierający dużo tłuszczu«: My przy tey okazyiey Zazyięmy Wielgo polskich Agnuszkow y tłustych gomołek. PasPam 200.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: błonka tłusta: Błonká tłustá, ktorá leży, pod skorą [...] iest złożoná z rożnych pęcherkow tłustych. KirchFac 12-13.
Związki niejednoznaczne względem znaczeń:
Związki frazeologiczne: tłusty chleb »bardzo dobre, dostatnie życie, utrzymanie«: Ia zas będąc inter incudem et maleum [między kowadłem a młotem] maiąc rowno zynszemi zasługi y bywszy godzięn wespoł z niemi tak tłustego chleba. Chciałęm bydz w związku. PasPam 120.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: zupełny tłusty »bardzo tłusty, tęgi«: Podobnym był Woiewoda Malborski kompozycyią krolowi y tak zupełny tłusty. PasPam 266. ▲ tłusty czwartek: Wczora tłusty czwartek bardzo był chudy, bom się tylko na godzinę zwlókł z łóżka do jmp. wojewody ruskiego; gdziem zastał i jmp. wojewodzinę kijowską, i p. wojewodzicową rawską, która się rozumiała być opętaną (i wszyscy tak twierdzili), ale nie jest. SobJListy 363. Z poczty krakowskiej pisano też tu rem curiosam, że tam w tłusty czwartek według zwyczaju swego owe baby, co wątroby smażone, pieczone na rynku przedają, poubierały się w srebrne łańcuchy i złociste suknie bławatne i bon tempo sobie wpół rynku krakowskiego z naporu czyniły, wina mając w konwiach, i kogokolwiek złapać mogły, jakiegokolwiek człowieka podobnego do tej kompanijej, i księdzom non parcendo, gwałtem brali onych i poili. SarPam 337. Po sejmiku następowały zapusty, a zatem i akt wesela Niemczewica, cześnika brzeskiego, z panną Korytyńską. Pojechałem tedy z Niemczewicem na tłusty czwartek do Boćków, ale tam nowa nastąpiła okoliczność, to jest, że Sapieżanka, podskarbianka nadworna lit., rozwódka z księciem Radziwiłłem, chorążym wielkim W. Ks. Lit., zakochała się w Mokranowskim, generale wojsk koronnych, tak mocno, że aż wariacja jej przypadła. MatDiar 323.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas