Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

RZĄDZIK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: RZĄDZIK, RZĘDZIK
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (?), Kn, T, SWil, SW


Najwcześniejsze poświadczenie: 1626-1639
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   rzędzik ||   rządzik
D.   rządzika
B. uż. nżyw.   rządzik
Ms.   rządziku
liczba mnoga
M. uż. nosob.   rządziki
D.   rządzików
B. uż. nosob.   rządziki
Ms.   rządzikach
Znaczenia
 ekspr.  »uprząż wierzchowca«
  • – Miał [Witkowski] od niej [wdowy]: konia, rządzik oprawny, szablę litą, bałtę oprawną, ładownicę z brajcary, ostrogi srebrne. TrepNekLibDworz 428.
  • Rzedzik spopiersniem pochwą y podgardłkiem ArchRadziw 1638 1633, 46/10.
  • Rządzik Czerkieski złocisty z Aspisami y Turkusami ArchRadziw 1638 1721, 176/36.
  • Rzadzik Strzemiona y insze requisita przy Panu Chłapowskim, który to ieszcze zPolsky zSobą y przy Sobie zatrzymał. OpalKListy 418.
  • – Chudziński także na swym donajczyku Hasał i skakał w złocistym rządziku. BorzNaw 164.
  • – Srebnych Rządow, Rządźikow, - y śiedzeń háftowanych, lubo tásiem iedwabnych, okrom gołego rzemieniá, tákżźe ná sukniaách błátu, okrom sukná, álbo futer drogich ((niech się nie godźi ... záźywáć. FredKon 13.
  • – Dodaiąc y to, ieźeliby ktory z rozrzutnieyszych chćiał záźywáć w tey wypráwie Proporcow, przytym Rzędow Srebrnych, Rządźikow, álbo śiedzeń háftowánych, y szat iedwabnych, álbo droźszych futer, nie będźie tego wolno záźywáć, pod sądem Woyskowym o rospuszczenie porządku woiennego (...). FredKon 49.
  • – Co ia iuz pamiętam odmięnney co raz mody, w Sukniach, w Czapkach w botach, Szablach, w Rządzikach y w kozdym apparacie woięnnym y Domowym. PasPam 79.
  • – Ucieka na płowym bachmacie w Rządziku Złocistym iakiś Młokos w Atłasowym papuzym Zuponie. PasPam 95v.
  • – Ledwie się zowey kupy wyiezdzamy az tu moy wyrostek bierzy [...] natroczył złodziey lada czego skorek Raytarskich na podiezdka, a gdy by był przy mnie to by był natroczył Atłasow, Axamitow Rządzikow y koni dobrych nabrac [mógł]. PasPam 96.
  • – Stanelismy Az tu iaki taki idzie łap za kulbaki za rządziki za strzelbę z kołkow. PasPam 167v.
  • – Książę saski objeżdżał ze mną wczora wojska w tejże swojaej codziennej czerwonej sukni; na koniu u rządzika trzy tylko albo cztery cętki z białego srebra, lokaja ani pazia żadnego, namieciska z prostego chwilichu, nawet i asystencja bardzo mała koło niego, i to chyba z samych oficerów. SobJListy 513.
  • – Posłałem mu [cesarzowi] dziś parę bardzo pięknych i głównych koni, bo się o to swoim przymówić kazał, z siedzeniami bardzo bogatymi, suto rubiny z szmaragdami, a rządzik diamentowy. SobJListy 535.
  • – Więc y z przyodziewku ogołoćiłá, Suknie, rządziki powywłoczyłá (=Wenus, dworska choroba). CompMed 413.
  • – Bursztyn na rządzik. RuchBiel, 125. .