Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

SUMNIENIE

rzecz.
n
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   sumnienie
D.   sumnienia
B.   sumnienie
Ms.   sumnieniu
Znaczenia
»poczucie odpowiedzialności za swoje postępowanie; sumienność, uczciwość«
  • – Takowy bunt y kupę na zdrowiach Honorach y Substancyach karać Obowiązek Sumnienia y prawa ninieyszego nasię bierzęmy. PasPam 213.
  • – Atoż masz Miłosciwy krolu Effectum niecnotliwych konsyliarzow [...] Po osadzałes nimi krzesła Podawałes im naywyszsze Subsellia poczyniłeś ich Panami Takich Ludzi gdzie Sumnienia niemasz Boga w sercu a gdzie Boga niemasz tam darmo spodziewac się upamiętania. PasPam 228.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wolne sumnienie:
    • – Mądrzy powiedaią że kto Ma wolne Sumnienie ten wszelakie kalumniie y Ludzkie fałszywe mowy powinęn lekce ważyć. PasPam 148.
Związki frazeologiczne

  • dobre sumnienie:
  • »brak poczucia winy«
    • Dobre Sumnienie y niewinność iest to Memoria Actionum Nostrarum bene a bobis gestarum I iako by nie iaka approbacya y utwierdzenie mysli naszych dobrze o swoich uczynkach trzymaiących. PasPam 148v.
  • na swoje sumnienie brać:
  • »brać za kogoś odpowiedzialność«
    • – Iuz że się day nachylić moiey perswazyiey a ia cię na Sumnienie swoie kapłanskie biorę. PasPam 144.
  • sumnienia skrupuł:
  • »wyrzut sumienia, niepokój wewnętrzny wypływający z poczucia winy«
    • – Musiała bym w tym miec Sumnienia skrupuł, gdy bym widząc W MM Pana affekt szczery, nie miała go podobnym oddawac affektem. PasPam 224.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Wielkie Bogáctwo/ wierna miłość/ cięszka chorobá/ y zránione sumnienie/ nie mogą być zátáione. RysProv XVII, 7.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379.
  • Vydziész sędziego karánia/ nié sumnienia kátowánia. KnAd 646.