Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŁASKA I

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   łaska
D.   łaski
C.   łasce
B.   łaskę
N.   łaską
liczba mnoga
B.   łaski
Znaczenia
1. »przychylność«
  • – fáwor/ łáská ábo życzliwość niéporzadna/ zwłaszczá w zwierzchności/ w urzędniku. [...]. Kn 174.
  • – Powiedacie że Swiętych łaska na nic się nieprzygodzi Instancyia ich do Pana Boga niewazna y niepotrzebna. PasPam 60v.
  • – Samego Siebie z moią usługą WMM Panu na ten czas oddaię Łasce. PasPam 162.
  • – Odpowiedziałęm Zem wdzięczęn iest tey Cara IoMSCi łaski. PasPam 164.
  • – Siebie na ten czas WMMPana zwykłey zalecąm łasce iako cale zyczliwy WMMPana Brat y powolny Sługa. PasPam 173.
  • – Okrywać iednak nie będzie tych ktorzy po dacie teraznieyszey deklaracyiey Łaski naszey szkody Lub Ciągnieniem Lub Stanowiskami czynic będą się wazali [ważyli]. PasPam 212v.
  • – Co [...] zdobrotliwey IoKMSCi P.N. Młego Scaturisat [wypływa] Łaski. PasPam 216.
  • – Pisze [...] prosząc że bym tego podarunku krolowi nieodmawiał gdyz się to nadgrodzi wszelką Łaską y Respektem krola Io MSCi. PasPam 251.
  • – Zgoła dość Szczęsliwosci y wielkiey swey Bog pokazał Łaski kiedy owę Czwartkową konfuzyią tak znacznym zaraz in recenti [na świeżo] nagrodzil zwycię[stwem]. PasPam 267.
  • – Bardzo się tedy zawiodła zazdroszna Fortuna Chcąc Oyczyznę naszą y tak potrzebnego Spoliare Syna. Łaska y Protekcyia samego Boga niedała iey w tym Tryumfować. PasPam 269-269v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • łaska pańska:
    • – Wyznawszy wszystko dobrowolnie będzie y Łaska Panska będą y Promocyie. PasPam 144.
  • łaska boska:
    • – Iuz fortuna insza [...] wrocilismy się do Domu z niszczym. A tak uznawszy Fortuny Rewolucyią albo verius mowiąc awersyią Łaski Boskiey od naszych Akcyy oczywistą skonczylismy ten Rok. PasPam 187v.
    • – Nasi Polacy tego szczęscia po łasce Boskiey Naywiększym są powodem, et Praecipue [a zwłaszcza] KROL że się Rezolwował oburzyć natego Całemu Swiatu strasznego Nieprzyiaciela. PasPam 278.
  • łaska królewska:
    • – Będziesz pełen dobrey sławy łaski krolewskiey y honorow wszelkich. PasPam 144.
  • mieć łaskę u kogoś:
    • Ukrolowey miał łaskę y u Dworskich bo często obłowili się za nim. PasPam 283v.
  • pozyskać łaskę:
    • – U krola mozesz sobie pozyskać łaskę, kiedy obaczy zamozesz dobrze Praedikować y multyplikowac iego opustoszenie Panstwa. PasPam 197.
  • pozbyć łaski:
    • – Temu Co udał iuz się ta iego płochość nagrodziła kiedy pozbył łaski naszey y iuz iey nigdy restaurowac niemoze. PasPam 150.
Związki frazeologiczne

  • z łaski czyjejś:
  • »dzięki komuś«
    • – Poniewaz niegodzięnem zasłuzonego chleba u zwiąsku pozywi mię ieszcze domowa skiba z łaski Oyca mego. PasPam 122v.
    • – Czegos WSMSC affektował z łaski IoKMSC Pana Naszego Miłościwego to WSmosc nie od mownie otrzymuiesz. PasPam 145v.
    • Z łaski WMM Paniey dosyć mi się stało kiedy mąm słowo. PasPam 224v.
  • z łaski:
  • »darmo«
    • – Pytam [...] co to za piniądze liczą? Odpowie nam tez to na podkowy PP Mieszczanie ofiarowali z łaski. PasPam 153.
    • – Pusciłem im to z łaski [...] Lubom na to kosztu wiele Łozył przez kilka Lat a co turbacey Przeiazdek, zwady, Bitwy, Poiedynkow, tetego nierachuię. PasPam 235v.
  • z łaski Boga:
  • »zawdzięczając Bogu«
    • – I tak iuz z łaski miłego PBoga wpociesnieyszych okazyiach skonczyłęm ow Rok. Doznawszy że to nigdy nietrzeba człowiekowi desperowac Choc się nacię trochę za Marszczy Fortuna. PasPam 150v.
  • za łaską (Boga):
  • »zawdzięczając Bogu«
    • – Zaszedłęm tedy z łaski Bozey dosyc szczęsliwie tak Instantanee [nagle] wy brawszy się po owey chorobie y Głowa mię za łaską iego swiętą niezabolała. PasPam 281.
  • z łaski bożej:
  • »zawdzięczając Bogu«
    • – Ieszcze z łaski Bozey konia do siędę bez pomocy. PasPam 188.
    • Z łaski Bozey przedałem drozey od nich 40 Złotych wyzey. PasPam 234v.
    • – Po wzięciu kamięnca puscili Tatarowie zagony głęboko alec się im nie poszczęsciło z łaski Bozey. PasPam 236.
    • – Ten Rok z łaski Bozey spokoyny był ale bardzo nie urodzayny y nieplenny a po staremu taniość wielka. PasPam 250.
    • – Zaszedłęm tedy z łaski Bozey dosyc szczęsliwie tak Instantanee [nagle] wy brawszy się po owey chorobie y Głowa mię za łaską iego swiętą niezabolała. PasPam 281.
  • z Bożej łaski (król):
  • »zwrot używany w dokumentach wydawanych przez króla«
    • – Ian Kazmirz z Bozey łaski krol Polski Wielkie Xiążę Litewskie Ruskie Pruskie Mazowieckie Inflandzkie kiiowskie Wołynskie Zmudzkie Smolenskie Czerniechowskie. PasPam 151v.
    • – Pisze tedy krol drugi List tak Ian Kazmirz z Bozey Łaski etc. iako wyzey. PasPam 152.
2. »dowód przychylności«
  • Suppono [przypuszczam] że dawno bym wolęn był od tey kalumniey gdy bym dawniey mogł otrzymać ad praesens [teraz] wyswiadczoną WKMSCi P.M.Młego łaskę. PasPam 146.
  • – Z ktorych Swoich nigdy się on niewynosił czynow, ale te łaski Bogu y Rządcy Swemu nim bardziey przypisował tym bardziey od Boga pomyslnych odbierał szczęsliwosci. PasPam 207.
  • – Oddałęm ia tedy Panu Bogu prosząc Boze moy w Troycy Świętey proszę cię Stworcę Swoiego [...] Racz Łaską ducha Swego przenayswiętszego natchnąc Serce moie. PasPam 225.
  • – Prosiłem Maiestatu ze by Łaską Ducha Swiętego raczył nakłonic Serce nas wszystkich co by mogło bydz z iego Swiętą Chwałą a z dobrem Oyczyzny naszey. PasPam 232.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dostępować łask:
  • »być wysłuchanym«
    • – Ludzie dostępuią Łask y odpustow. PasPam 192.
Przenośnie
  • Mnie tylko iednego Niewięm z iakiey okazyiey taka Ich Mosciow Potkała łaska że nieprzestaią Saevire [srożyć się] naubogą Substancyią.PasPam 284v
3. »przebaczenie«
  • – Deklaracyia Łaski Ik MSCi tak obywatelom Woiewodztw [...] Iako tez urodzonemu Ierzemu Lubomirskiemu na Wisniczu y Iarosławiu Hrabi dana. PasPam 207.
Związki frazeologiczne

  • kiedy łaska:
  • »jeśli zechce«
    • – Bog się rozgniewa kiedy łaska. PasPam 118.
  • na łaskę się zdać:
  • »poddać się wyrokowi licząc na przebaczenie«
    • – Od stąpiwszy wszystkich Praetensey Swoich na Łaskę się IoKMSCi przez Woiewodztwa pomięnione Woysko Związkowe Całe zdał. PasPam 209v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • łaska boża:
  • podać się na łaskę i niełaskę:
    • Ergeben sich auf Gnad und Ungnade/ podáć się ná Láskę y Niełáskę [...]. ErnHand 239.
Związki frazeologiczne

  • łasce u kogo chodzić:
    • – Ach wielkiey łasce Aman u Sewera chodził Lec przecie iego szyie powrozem ogrodził. KodKon 54-55.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Łáská Boża/ dobre zdrowie/ co lepszego niech kto powie. RysProv VIII, ....
  • Łaską syt sługa nié będzié. KnAd 428.

ŁASKA II

rzecz.
ż
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1675
Formy gramatyczne
Znaczenia
»łasica«
  • – Te iednák łáski są w tym mieyscu przygodne, gdźie się mnostwu szkodliwszemu ognáć nie może, szczurkow łáská w kázdym domu y mieyscu do szczętu wytráćì y wygubi. HaurEk 37.