Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŻELAZO

rzecz.
n
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   żelazo
N.   żelazem
Znaczenia
1. »metal«
Przenośnie
  • Iuz tedy dy złote Lata twardym przedziergnęły się zelazęm, kiedy Dąm [dom] radosci y nadzieie naszey wgorzkie obrocił się nąm łzy, Takiego pozbywszy Hetmana y Senatora.PasPam 207-207v
2.  przen.  »biała broń«
  • – Nie trzeba tu się swarzyć ani gniewać o tę praezencyią ktorą między nami moze uspokoic zelazo. PasPam 71.
  • – Nienowina to siedmdziesiąt razęm Nogi y ręce obciąwszy zelazęm krolom pod stołęm zepsy zbierac kosci. PasPam 110.
  • – Iest w tym terminie Swiadectwo Wodzow [...] moich [...] y grzbiet ołowięm y zelazęm poorany. PasPam 147.
  • – Umiał tęn Wodz swoię tak akkomodowac rękę ze nigdy na karanie nie zarobiła bo rzadko temu nieprzyiacielowi na zdrowie ktorego ona swoim dosięgła zelazęm. PasPam 205v-206.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bezbożne żelazo:
    • – Y ty ktoszkolwiek iesteś, coś bezbożnym żelázem synowską przeciwko Mátce uzbroił rękę, coś przez nie słuszne y obrzydliwe sposoby, przez ták wielką ubogich ludzi oppressyią, czegoś dokázáć chciał, Stániesz się sam niefortuny swoiey architektem. DanOstSwada V, 4.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Kiy ná chłopy/ żelázo ná szláchtę. RysProv VII, 10.