Pobieranie
PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

MÓWIĆ

czas. ndk
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
mówić  
lp 3. os. mówi  
lm 3. os. mówią  
lp 2. os. mów  
mówiąc  
Znaczenia
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • pospolicie mówią:
  • mówić kondolencyią:
    • »wyrazić komuś współczucie«
    • ~ Miał od gosci mowic Pan Gumowski Pod czaszy wielki Orator a od woyska zas Condolencyią Pan Wolborski Porucznik. PasPam 84v.
  • mówić co ślina do gęby przyniesie:
    • »mówić dużo, bez zastanowienia, mówić głupstwa«
    • – [...] w laudach swoich nie to, co mens et ratio dictat mówią, czynią, piszą, ale co ślina do gęby przyniesie. DiarSejm 15.
  • jak z bicza mówić:
    • »mówić płynnie; być wymownym«
    • – Iák z biczá mowi/ v. Wymowny. Kn 231.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

od przysł.:
  • (wariant I):
    – Mow wilku pácierz/ á wilk/ Owcá/ Báran. RysProv VIII, 10.
  • (wariant II):
    – Ninacz niedba [Osman] naSwiecie: ninacz nie pamięta Iuzby sobie przegraney znami zyczył raczy NiszPokoiu [...] Chociasz tak wiele razy od naszych ukarąn Mow Wilku Pacierz, a on przecię owca, barąn Chce się bic do upasci y umierac nizli Traktowac. PotWoj 169.
  • – Niéch też drugi robi/ mowi/ buduié/ opátrzy. KnAd 560.
  • – Ięzyk kiedy błądzi/ prawdę mowi. RysProv 30.
  • – Práwá brew przyiaciela, lewa opak znaczy, Ieźli go oko swierzbi; mowi, że zápłáczy. DuńKal Qv.
  • – Łácno śmiélé mowić w béspiéczeństwié. KnAd 413.
  • – Vszy słucháiąc/ Ięzyk mowiąc/ Ręce do siebie gárnąc/ Serce pożądáiąc/ nigdy się nie násycą. RysProv 81.
  • – Łácna tám bywa omyłká; Gdzié się mowi piszé/ siłká. KnAd 369.
  • – Mow choć do woli/ od słow nié boli. KnAd 1054.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 29.01.2015