Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WIEDZIEĆ

czas. dk/ndk
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  wiedzieć
czas przyszły prosty/czas teraźniejszy
lp 1. os.   wiem
2. os.   wiesz
3. os.   wie
lm 1. os.   wiemy
2. os.   wiecie
3. os.   wiedzą
czas przeszły
lp m 3. os.   wiedział
ż 3. os.   wiedziała
n 3. os.   wiedziało
lm mos 3. os.   wiedzieli
nmos 3. os.   wiedziały
tryb rozkazujący
lp 2. os.   wiedz
lm 1. os.   wiedzmy
2. os.   wiedzcie
imiesłów współczesny
  wiedząc
imiesłów uprzedni
  wiedziawszy
nieosobowy czas przeszły
  wiedziano
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • ~ Zaczym będąc pewien, iż to pożytek niemały przynieść miało, tym snadniej dałem sobie perswadować, abym na sejm jechał, a o akkomodowanie tych rzeczy sejmowych starał się, a nie wiedziałem, co za radę interim na to byli dali, ukazując KJMci, że »skoro WKM. pocznie się sprawować i justyfikować, tedy nie jedno małżeństwa, ale i inszych rzeczy przedsięwzięcia swych nie poczniesz, ale będziesz WKM. jako w niewoli, kiedy onych Henrykowych artykułów dopną. SkryptWojCz II 268.
  • ~ Ci dwáy Pánowie spráwuią/ żeby cżłowiek w koleiách stánu sweg[go] był zátrzymány ći spráwuią áby o krotkim wieku swego terminie wiedząc: o słáwę sie stárał/ y pámiątkę po sobie zostáwił... SpiżAkt A3.
  • ~ Wstęgá/ iák iest potrzebná/ ábyśćie wiedźieli/ Be Wstęgi/ nie ozdobisz/ náwet y y pośćieli. ŁączZwier D.
  • ~ Weź radę od człowieka szczerego y prostego. Odzieź nie czyni człowieka, y chociaż moia szara suknia zdaie ci się podłą, wiedz iż większa podłość w wymysłach niżeli w uczciwey prostocie. Monitor 146.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • nic nie wiedzieć o świecie:
  • »być nieprzytomnym«
    • – Tym czasęm woda poczęła przybierac przybiega Strosz Szpychlerzowy daiąc znać że by posłac do ładowania a ia o Swiecie Niewiem. PasPam 279v.
  • wiedzieć, co po czemu chodzi (sz. zm.):
  • »wiedzieć, co ma jaką wartość; być dobrze zorientowanym w rzeczywistości«
    • Po czemu co chodzi/ wiem/ wiesz/ ábo niéwiesz. Callidus vel iustus rerum aestimator (sum) Diligentissimè perpendens momenta officiorum. Non ignoras quanta momenta sint in Repub. temporum. Vnamquamq; rem aestimare, momentoque suo ponderare, sapientia iudicis tenet [...]. Kn 717.
    • – Trzeba zebys I w zyciu y w postepkach wszelkich był pocciwym Tosz U mnie bedziesz zacnym bedziesz U Kozdego Mądrego y ktory wie co po czemu chodzi. OpalKSat 70v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Gniewa się Bábá ná targ/ á targ o tym nie wie. RysProv B3v.
  • (wariant I):
    Wiédzą to i báby ná trecie. KnAd 304.
  • (wariant II):
    – Tom rzekł [...] co sobie baby śpiewają na trecie. MorszAUtwKuk 40.
  • Kto się wádzi/ á nie biie/ Obiecuie/ á nie dáie/ Powiada/ á niewie. Táki niepewny chłop. ŻabPol B3.
  • Nié wie gdzié kozy gnano. Inszego świátá człowiék. KnAd 556.
  • – Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
  • Wiédzą to i báby w szpitalu. v. Jáwna rzécz. KnAd 1234.