Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BOŻNICA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BOŻNICA, BÓŻNICA, BUŻNICA
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bóżnica ||   bożnica
D.   bożnice
  bożnicy
B.   bożnicę
N.   bożnicą
Ms.   bóżnicy ||   bożnicy
liczba mnoga
M.   bożnice
D.   bużnic ||   bóżnic ||   bożnic
B.   bożnice ||   bużnice
Ms.   bóżnicach ||   bożnicach
Znaczenia
1. »żydowski dom modlitwy i nauki religii«
  • – Y gdzie teraz Boże przykazánie Zydzi w swoiey Bożnicy chowaią/ tám przed tą szafą lichtarz ná koło z kágáńcámi/ iáko koronę iáką záwieszáią. StarKaz II, 425.
  • – CHoćci w-tym mieście, nie było Kościołá, bo on w-cáłym Krolestwie Zydowskim, był tylko w Ieruzalem: byłá tám iednák Bożnicá álbo szkołá Zydowska, mieysce przedcię ná chwałę Bożą, mieysce ná náukę o Bogu oddáne. MłodzKaz II, 147.
  • – Przy której to bóżnicy mają być domki na rabinów, kantorom [!], szkolników, szpital, które to domki od wszelkich podatków i ciężarów [...] wolne być mają. JewPriv 199.
  • – ... y tu iako pod czas Woyny na Granice sie schronili [Żydzi] ze Sląska. maiąc tu w Zywcu dwie Buznice. KomonDziej 133.
  • – Są tu [w Amsterdamie] Kaplice OO. Augustynianow y Jezuitow dla Katolikow; Zydowska Synágoga albo Bożnica wielka dla Zydow Portugalskich... ChmielAteny II 248.
  • Bożnica. heidnischer Tempel, Juden-Schule, Synagoge. Temple paien; Sinagogue. T III 71.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bożnica żydowska:
    • – A Gdy byli [Paweł i Barnabasz] w Sáláminie/ opowiádáli słowo Boże w bożnicách Zydowskich/ á mieli z sobą y Janá do usługi. BG Dz 13, 5.
    • Bożnicá Zydowska/ Proseucha, [...] Śynagoga. Kn 43.
    • – W Tey vlicy ś. Anny názwáney/ byłá przedtym Bożnicá Zydowska/ mieysce vrągániá/ y czći vwłoczenia Imieniu Naświętszemu IEZUS... PruszczKlejn 20-21.
    • – Kościołow wszystkich w murách y zá murámi [Lwowa] po Przedmieściach numero 41. Cerkwi murowánych 6. drewnianych kilka. Bużnic Zydowskich murowánych 2. ChmielAteny II 315.
    • Bożnica Zydowská, temple de juifs. KulUszDyk 9.
2. »świątynia pogańska, heretycka«
  • – Niegdy wielki a teraz ledwie iuz doyzrały Bałwochwalskie Buznice pyszne Bazyliki Kolosy wywiedzione az w niebo za krzyki Czas z ziemią porownywa a co kościoł broni oraz z cnotą to nigdy nie zostanie w toni. KodKon 140.
  • Bożnicá/ Delubrum, [...] Arbor circa Ammonis delubrum. Kn 43.
  • – Nie darmo przeszłych wieków poganie mniemali, Jakoby góry głową niebiosów tykały; Przeto na ich wierzchołkach stawiali bożnice. ZimBSiel 108.
  • – W Mieście tym [Mekce] iest potężny z wieżą z[!] wysoką Meczet, albo Bożnicá Turecka. ChmielAteny II 518.
  • – § Bożnica Jowisza. T III 71.
3. »krąg, społeczność wyznawców jakiejś religii«
  • – Bog stánął w Bożnicy Bogow, to iest świętych,y we śrzodku świętych rosporządza. KorRoz 83.
Związki frazeologiczne

  • wyłączać kogoś z bożnic:
    • Wyłączáć was będą z bożnic: owszem przydzie godziná/ że wszelki ktory was zábije/ będzie mniemał/ że Bogu posługę czyni. BG J 16, 2.
  • z bożnice wyłączony (sz. zm.):
    • – Ták mowili rodzicy jego/ że się bali Zydow: ábowiem już byli Zydowie postánowili/ áby/ ktoby go kolwiek Chrystusem wyznáł/ był z bożnice wyłączony. BG J 9, 22.
    • – Wszákże jednák y z Książąt wiele ich weń uwierzyło: ále dla Fáryzeuszów nie wyznawáli/ áby z bożnice nie byli wyłączeni. BG J 12, 42.
Znaczenia niepewne
1. a. 2:
Związki niejednoznaczne względem znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bożnica szatańska:
    • – ... zbluzniony iesteś od tych, ktorzy się Zydámi zowią, á nie są nimi, ále są bożnicą szátáńską. BirkOboz 80.
    • – Znam uczynki twoje/ y ucisk/ y ubostwo/ (áleś bogáty) y bluźnierstwo tych ktorzy się powiádáją być Zydámi/ á nie są ále są bożnicą szátáńską. BG Ap 2, 9.
    • – Otoć dam niektore z bożnice szátáńskiey/ ktorzy się powiádáją być żydámi/ a nie są/ ále kłamáją. Oto spráwię że przydą/ y będą się kłaniáli przed nogámi twymi/ y poznáją żem Ja ciebie umiłował. BG Ap 3, 9.