ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1620

Formy gramatyczne

bezokolicznik

wstać

czas przeszły

lp	m	1. os.	wstałem
		3. os.	wstał
	ż	3. os.	wstała
lm	mos	3. os.	wstali

czas przyszły prosty

lp			3. os.		wstanie
lm			3. os.		wstaną

tryb rozkazujący

2. os.

wstań

imiesłów uprzedni

wstawszy

Znaczenia

1. »zmienić pozycję z siedzącej lub leżącej na stojącą; dźwignąć się, powstać«

Rekcja: od czego, z czego

– Z krzesła wstał poszedł do pokoiu. PasPam 150.
– Nazaiutrz ieno co wstali od obiadu Stoią. PasPam 158v.
~ Zgodzinę zęmną pogadawszy wStał y poszedł do Senatu. PasPam 174.
~ Ten od konia udezrony lezy wemdłósci rozumiałęm że iuz niezywy [...] Rzeką zyie zyie trzezwic go obaczył się, wstał y poszedł. PasPam 181.
~ Ięno cosmy oczęmsi poczęli mowić asz wydra znowu wstała co mi się układła była pod nogami. PasPam 253.
~ Poklęknąłęm pierwey dzięki czyniąc [...] a potym wstawszy począłęm im to powiedać. PasPam 280.

2. przen. »wybuchnąć, wszcząć się«

~ Pisarz Zięmski Bielski [...] wyrzekł Pane Starosto Ne zderzysz [...] O Boże kiedy to wstanie Tumult. PasPam 243v.

3. »opuścić miejsce spania«

~ Skoro tedy zegary poczęły bic z puł nocka kazano trąbić pobotkę Sąm wstał mało co spiąc. PasPam 57v.
~ Nazaiutrz wstałem raniusienko konie podkulbaczone poiechałęm do Woiewody. PasPam 163.
~ Drugi swego konia niepoznał rano wstawszy. PasPam 244v.
~ Skoro rano potkał ią [wydrę] Dragan [...] Uderzył Berdyszem zabił, wstaną wydry niemasz, Qweres srogi. PasPam 255-255v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

od strachu włosy komuś wstają || od strachu włosy na kimś wstają:

– [...] prawiła takie rzeczy ktore się tu nie wyrazają ze słuchającym włosy wstawały od strachu. HistŚwież 508.
– [...] od strachu włosy na mnie wstają [...]. T III 2176.

ze strachu komuś włosy na głowie wstały:

– Nie beł żaden tak duży ani beł tak śmiały, Coby mu z strachu włosy na głowie nie wstały, Najsławniejsze gdy słyszał imię Rynaldowe [...]. ArKochOrlCz II 442.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WSTAĆ