Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

RADŁO

rzecz.
n
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: RADŁO, REDŁO
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   radło ||   redło
D.   radła
C.   radłu
B.   radło ||   redło
N.   radłem
Ms.   radle
liczba mnoga
M.   radła
D.   radeł
B.   radła
N.   radłami
Znaczenia
»narzędzie rolnicze służące do spulchniania gleby«
  • – Wászá rzecz będzie brony/ rádłá/ pługi/Będziecie oráć ták ieden iák drugi...[Bóg do gorszych synów Ewy]. LamChłop A3v.
  • Rádło/ [...] Vomer aratri leuioris, quod secundae arationi seruit, [et] saepéferramento caret, vt inRussia, Lituania. Kn 908.
  • – [Ziemia] ktora pługámi, y rádłámi bywa rzezána. OvOtwWPrzem 68 [marg.].
  • – Przekowywáią ná motyki włocznie/ Lemieszy z mieczow robią nieodwłocznie; Rádła z koncerzow/ z stálnych blachow gráce/ Do rolney prace. KochProżnLir 119.
  • – Statki domowe p. Twardowska oddaje: pług ze dwiema par żelaz, radła dwie z radlicami, wóz drewny,... InwKal I 74.
  • – Na tymże podwórzu żerdki na kupie leżące 2, koryto trzecie, [...] dwoje jarzma, dwoje radła. InwKal I 100.
  • – Ten tedy Świętek ma wołów 4, krowę, świnię, siekierę, kosę sierp, rydel, wóz pług, redło. InwKal I 262.
  • – ...ná radle gra [diabeł], by ná Arfie Dawidowey piękna muzyká. WisCzar 78.
  • – Aż Palamedes, przyjaciel jego, chcąc spróbować, jeśli prawdziwie był szalonym [Ulisses] czy li też zmyślał sobie, aby był w domu został, syna jego w powiciu, imieniem Telemacha, na zagonie orzącemu naprzeciwko radłu położył, którego gdy Ulisses pominął, Palamedes osądził, że jeśli miał rozum syna nie obrazić, mógł mieć nie mniejszy i do prowadzenia wojny - i tym sposobem oszukanego na wojnę przez gwałt wyciągnął. LubSArtDąb 831.
  • – Do tej rolej prętów półośmiu odbiera Błażej Tatuszyk koni parę, wołów parę, wóż bosy, pług, radło, brony żelazne. ActScabVet 117.
  • – Ten co nie dáwno pługiem, sochą, rádłem, Zákopanego szukał szczęścia w roli, Zádną náuką, náwet abecadłem Głowy nie złomał, oráczem bydź woli... DrużZbiór 447.
  • Radło. Pflug-Eisen zum Zwierbrachen. un countre de charruë qui est propre à biner. T III 1824.
  • Rádło/Vomer, eris, g. m. ein Pflugeysen/ Pflugschaar/ Wegeysen. DasHünDict Sssij.
Przenośnie
  • Dziwna rzecz, jako on chłop za pierwszym napojem Stał się mądry i jął siać rozum bystrym rojem. Potem wzięty do króla za niepośledniego Sekretarza i odszedł radła w domu swego. A ja mniemam, iże gorzałka tam była, Która go tej mądrości prędko nabawiła.WodGorzBad 20
  • Poć-że się krwią, o mój Panie: Zdroju łaskawy, u którego na dnie, Pierwej niż rydel pootwierał źródła, Miłość krynicę żywota wywiodła; Poć-że się krwią, me kochanie: Gruncie tak bujny, że na tobie snadnie Bez żadnej pługów i radeł pomocy Wzeszła obfitość zbawiennych owocy.MorszAUtwKuk 219-220