Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ABSOLUTNY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII-XIX), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1703
Formy gramatyczne
lp M. m   absolutny
ż   absolutna
n   absolutne
D. n   absolutnego
B. m nżyw   absolutny
n   absolutne
N. m   absolutnym
Ms. m   absolutnym
Etymologia
łac. absolutus
Znaczenia
1. »o państwie, władcy, rządzie: nieograniczony, samowładny«
  • – Król Szwedzki Carolus XI w R. P. 1694 gospodaruiąc iako absolutny Pan poodbierał tamteczney Szlachcie Dobra wszystkie. OtwFDzieje 33.
  • – W Francyi Ludwik XI fundament do Absolutnego państwa Założył. IntrHist 207.
  • – Aiakoż może bydź compatibile żebym był absolutnym Panem nad chłopem, y poddanym oraz Rzeczypospolitey, która nie traci dla tego jus Dominij w moim dziedzictwie, żem iego iest dziedzicem? LeszczStGłos 103.
  • – Karol Stryi Królewski Seym złożył i Rząd absolutny fundować sobie począł w Szwecji. ŁubHist 73.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ablatyw absolutny:
    • »konstrukcja składniowa w łacinie: równoważnik zdania składający się z rzeczownika w ablatywie oraz imiesłowu pozostającego z nim w związku zgody«
    • – ESTANT [...] w łacińskim wyraża się samo słowo, bez tego iestem álbo będąc y kładzie się w Ablatywie absolutnym. DanKolaDyk I, 547.
2. »bezwzględny, nieuzasadniony«
  • – Nie zdaje się komu ta sprawiedliwa być racyja, nadto absolutna i zła się być zdaje? KonSSpos 134.
3. »całkowity, zupełny«
  • – Za najpierwszą [...] egzorbitancyją przeciwko prawom i przywilejom Rzeczypospolitej [...] sądzę być [...] nieograniczony i absolutny szafunek [przez króla] wszytkimi dygnitarstwami. KarSEgz 36.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2008