Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

GRUCA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: GRUCA, *GRUCZA I
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (gruca), SXVI (gruca), Kn (gruca), T (gruca), L (gruca; XVI-XVIII), SWil (gruca), SW (gruca)

Nienotowany w słownikach:
SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   gruca
D.   gruce
B.   grucę
N.   grucą ||   gruczą
Ms.   grucy
liczba mnoga
B.   gruce
Etymologia
niem. Grütze
Znaczenia
»krupy owsiane lub jęczmienne «
  • – [...] kármią skápią grucą [...]. JurkScil D3.
  • – Scyátyce/ iest wielkim rátunkiem [amoniak]/ ábowiem ią vśmierza/ vżywáiąc go przez vstá w winie/ álbo w grucy/ álbo w Ięczmienney kászy. SyrZiel 216.
  • – V nas pospolicie grucę/ ábo owsiáne krupy/ w wodzie wárzą/ spłokawszy ráz y kilka chędogo/ potym w donicy vwierciawszy dobrze/ przez sitko przebiiáią/ másłá przyłożą á soli w miárę/ y vżywáią polewką. SyrZiel 988.
  • – Ale że báczyli [Niemcy]/ y báczą/ to zboże bydź prędkie do vczynienia z nie[g]o potráwy/ y do tuczności ciáłá/ á rychłego pożytku/ przeto go tym częściey w vżywániu máią/ od ktorych Anglicy/ y my Polacy sposob/ iáko w wielu inych rzeczách/ wziąwszy/ tegoż w vżywániu częstym mamy/ zwłasczá polewká ktorą Grucą zowiemy. SyrZiel 988.
  • – Przeto dowcipni lekárze/ po wzięciu tákowego lekárstwá roskázuią/ álbo grucę/ álbo kászę ięczmienną rzadką z cukrem záraz pić. SyrZiel 1500.
  • Grucá ięczmienna/ vide Kászá 3. Kn 213.
  • Grucá/ owsianká. Granea [...] Auenacea puls [...] Granatum [...]. Kn 213.
  • – Kászá tárta/ przécierána przéz durszlák/ Kremor/ Grucá ięczmienna/ etc. Sorbitio ex hordeo vel ex alica [...] Cremor hordei [...] Cremor ptisanae [...] Ptisanarium orizae [...]. Kn 270.
  • – Owsianki/ v. Grucá. Kn 654.
  • – Pęczakowa/ ábo z-pęczaku grucá/ v Kremor. Kn 677.
  • – Drudzy ptaszka strzyzyka [...] stą kaszą albo gruczą Owsianą iedzą [...]. GrodzMisc 84.
  • – Pęcakowa gruca/ v. Kremor. SzyrDict 288.
  • – Po máśle/ barszcze/ gruce/ polewki/ ná śrzodę y Piątek/ z rybámi y kászámi/ záchowaymy. HercBan 25.
  • – I my tákże bez mięsá nie pochudnieiemy, ále każemy sobie ná tzry misy naprzod náláć (osobliwie we Srzodę y Piątek), Barszczu, Gruce owsiáney, y Migdałowey polewki. HercBan 35.
  • Gruca, owsianka. Haber-Grütze. gruau, avoine mondé. gruca ięczmienna. Gersten-Grütze. gruau d'orge. T III 425.

GRUCZA II

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SW (grucza)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1646
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   grucza
Znaczenia
»guz«
  • Beul gruczá/ wzdęcie tuber. KusWeg B3v.