Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

GMERAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: GMERAĆ, *GMYRAĆ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (gmerać, gmyrać), SXVI (gmerać, gmyrać), Kn (gmerać), T (gmerać), L (gmerać, gmyrać), SWil (gmerać, gmyrać, gmérzeć, gmyrzeć), SW (gmerać, gmyrać, gmerzeć, gmyrzeć), SJP (gmerać)

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  gmerać
czas teraźniejszy
lp 1. os.   gmerzę
2. os.   gmerasz
  gmerzesz
3. os.   gmerze ||   gmyrze
lm 3. os.   gmerzą
  gmerają
czas przeszły
lp m 1. os.   gmerałem
2. os.   gmerałeś
3. os.   gmerał
ż 3. os.   gmerała
n 3. os.   gmerało
czas przyszły złożony
lp m 3. os.   gmerać będzie
tryb rozkazujący
lp 2. os.   gmeraj
  gmerz
imiesłów współczesny
  gmerząc
Znaczenia
»dłubać, grzebać, szperać, szukać«
  • Gmerzę/ vide Grzébię w piasku/ Pyszczę/ Szperam. Kn 195.
  • – Grzébię w piasku/ gmérzę. Ruspari gallinarum proprium [...] Rimor terram rastris [...] Radit coruus terram [...] Scrutari abdita terrae [...] Scalpurio [...] Gallus scalpurire incipit vngulis [...] Scalpere terram vnguibus [...]. Kn 215.
  • – [...] podobnas to zeby on Rycerz W piasku y Wapnie gmerząc Mularką się zabawiał? HerbOr 572.
  • – Według tárgu/ wział płacą chłop/ á oddał siano: Zátym pospieszył z Miastá/ widząc iuż nie ráno. Wyiecháwszy/ w kobieli/ gdy posiłku szperze; Obaczy nád spodzianie/ áż tám dziecię gmerze: Powroci wskok do Miastá/ pomniąc ná gospodę/ Gdzie zá przedáne siáno odbierał nágrodę: Skarży się ná drágány/ że go oszukáli/ Ze mu kobiel/ zá kobiel z dzieckiem przywiązáli [...]. ŁączZwier D4.
  • Gmeráło dzieciątko páluszkiem swoim, w-ofiárowánym złocie, w-oddánym kádzidle, ále naprzod się snać miáło do miry, iáko do wzoru męki i gorzkości Krzyżá [...]. MłodzKaz IV, 437.
  • Klauben [...] ich klaube in der Nasen/ gmerzę w Nosie, gmerałem [...]. ErnHand 558.
  • – Coz Skarb przypomnię, wiecie dobrze y wy Gdzie się obrocił; gdzie go Caezar traci? Kto go bez woli naszey śmiał otwierać? I w nim asz dotąd nie ruszonym gmerać? ChrośKon 33.
  • – O iákie głupstwo! kiedy báłwochwalcow, Swiat Chrześciański przeiął obyczaie, Ci nárąbáwszy rożnych miąs káwalcow, Bies im prognostyk z pluc, z watroby, daie, My gorsi od nich, bo nie z bydląt bierzem, Wrożkę, lecz z ludzi, znać w BOGA nie wierzem: Ze ten własnego ná śmierć wydał Syna, Zá grzech Rodzicow nászych popełniony, Ta nas w grob wtłacza zuchwáłości wina, Czegoż w wnętrznościach gmyrze człek szálony, Znać od Longina wziął tyraństwa modę, Umárłym z boku wypuszczać krew, wodę. DrużZbiór 435.
  • Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli; kokosz gmerała w piasku, w ziołach; nie gmerz w nosie. T III 389.
  • – Słowá dobrego Kácerzom nie dáią Oycowie święci/ przyrownywáią ich psom wściekły[m]/ wężom/ bázyliszkom/ smokom łuskowátym/ sowom/ krowkom/ ktore w gnoiu gmerzą [...]. BirkRus 33.
  • Gmerzę ich forsche/ Gmerzesz du forschest/ Gmerałem ich förschete und habe geforschet/ Gmeray forsche du/ Gmeráć forschen. DobrGram 307.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • gmerać w roli (sz. zm.):
  • »być rolnikiem«
    • – Pyszczé w-zięmi/ ryié zięmię świniá. Rostro sus terram ruit [...] Transfertur et ad homines. Pyszczé/ gmerzé chłop w-roli/ orzé márnié. Rostro [...] rostrare vomere superiora terrae [...]. Kn 904.
    • – Dobrze się Káznodziei i z-rolnikámi znáć, co to cáły tydzień w-roli gmeráią, i z-tych może bydź pożytek, i tákowych dusz nie tzrebá opuszczáć [...]. MłodzKaz II, 92.
    • – Czyliż to oracze nie máią bydź tylko Sápienci? gmerałeś brácie w-Księgách, gmerz też i w-roli, per bovem, qui terram exarat, designantur sapientes. MłodzKaz II, 95.
    • – Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli [...]. T III 389.
  • gmerać w ziemi (sz. zm.):
  • »być rolnikiem«
    • – Nie to zywot sto lat zyc: sto lat w ziemi gmerac, Mysląc tylko: zeby iak naypozniey umierac zniknąc potym na wieki, w ziemię się zagrzebszy Ieden dzien, ieden sercu wspaniałemu lepszy Co mu Tysiąc lat da zyc, na ziemi a w Niebie szczęsliwe, nieprzezyte, wieki po pogrzebie [...]. PotWoj 178.
    • – Ty gmerasz w tey ziemi iáko robak nędzny: Anyoł mieszka w niebie/ w iednym okiemmgnieniu wszytek świát przebieży/ á ty ná wschody nie wnidziesz bez trudu. BirkNiedz 40.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Nie gmeray w onem istem/ by bárziey nie śmierdziáło. Malum bene conditum ne moueas. RysProv IX, 5.
  • – Diécinne [!] obyczáié/ zábáwy. W piasku gmeráć. Ná lásce iéździć/ etc. KnAd 224.
Przenośnie
  • Málowánem bydź niechcę ná vrzędzie: Iam tu Hetmanem/ ia tu sam chcę rządzić/ Rad vyźrzę kto mi tu w niem gmerać będzie.TasKochGoff 116
  • Czyliż to oracze nie máią bydź tylko Sápienci? gmerałeś brácie w-Księgách, gmerz też i w-roli, per bovem, qui terram exarat, designantur sapientes.MłodzKaz II, 95
  • Nic nie wątpię, żeś czytał, bo choć nic nie wierzą, Czego nie widzą Lutrzy, zawsze w Piśmie gmerzą, Jeżeli je kapustę, wodę pija w rzece, darmo płaci syropy człek chory w aptece.PotFrasz2Kuk II 394
  • [...] á iákom ich ad maiora natos; do wyższey/ godnieyszey wspániálszey stworzył y podniosł kondycyey/ nie gmerząc w nikczemnych świáta tego śmieciách wspaniále po nich depcąc/ vtens hoc mundo, tanquam non vtatur do swego kresu do swey w Krolestwie im zgotowanym Oyczyzny postępowali.BujnDroga 252-253
  • Aleć moiá ciekáwość názbyt w twoich gmerze myślách; w ná twoy Sekret náciera zbyt szczerze.CorMorszACyd 108
Podhasła

GMERZĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp M. m   gmerzący
Najwcześniejsze poświadczenie:
1621-1643
Znaczenia
»dłubiący, grzebiący, szperający, szukający«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • gmerzący w ziemi:
  • »bedący rolnikiem«
    • Gmerzący w zięmi [...] Scalpuriens [...]. Kn 195.