Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ARCHANIOŁ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ARCHANIOŁ, ARCHANJOŁ, *ARCHANGIOŁ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, T, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
Kn

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   archanioł ||   archanjoł
D.   archanioła ||   archanjoła
N.   archangiołem
W.   archaniele
liczba mnoga
M. uż. osob.   archanjeli
D.   archaniołów ||   archanjołów
C.   archaniołom
Etymologia
łac. archangelus, z gr.
Znaczenia
1.  relig.  »anioł należący do wyższego chóru niebiańskiego«
  • – Gdy miał wolą zstąpić [Syn Boży]/ zesłał Archanyoła Gabryela z nieba w dziewosłąby do Nazareth/ do Panny poślubioney mężowi. BirkOboz 10.
  • – Michał Archánjoł gdy się z dyabłem rospierájąc wádził o ciáło Mojżeszowe/ nie śmiał podnieść przeciwko niemu sądu bluźnierskie[go]. BG Jk Jud 1, 9.
  • – Ciała nasze, choć na czas uśpione I zakopane, na głos archanioła Podniosą piaskiem przytłoczone czoła. MorszAUtwKuk 146.
  • – [Tobiasz] ślepotą nawiedzony słonecznego tylko światła nie widział/ lubo mu ow wielki Archanioł Rafał pociechy niesie/ wesele zwiastuie. BujnDroga 158.
  • – W nayniższey Hierarchii liczy [niebo] te trzy Chory: Xiążęta, Archaniołow, y Aniołow. BystrzInfCosm B1v.
  • – Seym Ordynaryiny [...] w Warszawie w roku teraźnieyszym 1738 w pierwszy Poniedziałek po Swięcie S. Michała Archanioła. DanOstSwada III, 27.
  • – Gwoli Panu gdy weseli/ Na powietrzu Archanyeli. Y my też z niemi/ pląsać będziemy. ŻabSymf A3v.
2.  relig.  »szatan«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • obrzydły archanioł:
    • Obrzydły Archanioł iako zawsze rebellizować tobie [Boże] będzie. KalCuda 298.
  • zły archanioł:
    • – Pan moc daie Apostoło[m] [...] diabelstwo to wypędzać z ciał tych/ ktore opanowane są od te[go] złego Archanioła złymi y nieczystymi Duchami. KalCuda 293.
Podhasła

ARCHANIOŁ
m

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1670
Znaczenia
nazwa geograficzna »miasto w płn. Rosji, port Archangielsk«
  • – Napułnocy gdzie Moskwę wskros zelazem gołem Przeszedszy: nie oparł się [polski żołnierz] asz pod Archangiołem. PotWoj XIV.