Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ZARZEZAĆ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ZARZEZAĆ, *ZAREZAĆ, *ZARZEŻAĆ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (zarzezać), SXVI (zarzezać), Kn (zarzezać), L (XVI-XVIII), SWil (zarzezać), SW, SJP (zarzezać)

Nienotowany w słownikach:
T

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  zarzezać
czas przeszły
lp m 3. os.   zarezał
ż 3. os.   zarzezała
lm mos 3. os.   zarzezali
czas zaprzeszły
lp ż 3. os.   była zarzeżała
czas przyszły prosty
lp 1. os.   zareżę
3. os.   zarzeże
tryb rozkazujący
lp 2. os.   zarzeż
lm 2. os.   zarzeżcie
Znaczenia
»zabić przy użyciu ostrego narzędzia«
Rekcja: kogo co

  • ~ Zarżezac Iugulare Mactare. LodDict 127/3.
  • – Byli dway synowie Boiarscy nazwany Mikita Koczałow i Daniłko Betachowski ci byli Clientes Borysowi, tym powiedział Borys potaiemnie ze wola iest Hospodarska aby iachali do Vchlecza y zarzezali Dymitra Carowicza daiąc przyczynę ze Ludzie nie ktorzy niespokoyni buntuią się y Chcą podniesc Carowica Dymitra woynę rozruch y za mięszania w zięmi Vczynic czemu zabiegnąć potrzeba zeby Carowicz nie był zyw. ŻółkPocz 2.
  • ~ Rznę/ v. Rzéżę 1. Zárzézáć 2. Item transfertur ad alia. vt, Rznié ná skrzypicách/ i. skrzypa/ gra. vide Skrzypek. Kn 972.
  • Zárzézáć człowiéká/ owcę à zárzéznię [zarzezuję]: zárznąć à zárzynam. Scisso gutture mactare [...] Zárzézáć/ dirum & foedum quid olet. Zárznąć non ita, vt zárznąć kurá/ gęś. Kn 1391.
  • ~ Zárzynam/ v. Zárzézáć 1. Kn 1391.
  • Zárzézáć drewno/ à zárzynam vel zárzézuię. Acuere scindendo, vel cultro exacuere paxillum etc [...]. Kn 1391.
  • – Cyáne. Iest imię tákże krynice obfitey, y wieczney, nie dáleko miástá Syracus, wypadáiącey z brzegu dolnego gory niektorey. Tym imieniem też byłá názwána, dziewka niektora Syrákuzáńska, ktora się sámá była zárzeżáłá, na roskazánie Bogow, ktorych się w tey mierze rádzono. OvOtwWPrzem 201.
  • – PRogne wzruszona krzywdą siostry swey, y okrucieństwem mężá swego, zárzezáłá syná swego máłego Itysá, y potráwę z niego Tereusowi nágotowáłá. OvOtwWPrzem 245.
  • – Abowiem oprocz inszych prostych potraw, Philemon chciał dla nich [Jupitera i Merkurego] gąsiorá zárzezáć, ktorego tylko iednego miał. OvOtwWPrzem 329.
  • – Nieczyńcie tego, proszę. á żeby mogiełá Moiá/ bez vczciwości przystoyney nie bełá: Dusze Achillesowey/ vbłagáć się spieszcie/ A Polixenę/ ná iey ofiárę/ zarzeżcie. OvOtwWPrzem 526.
  • zárzezáć człowieká/ owcę à zárzezuię: zarznąc á zárzynam. Sciffo gutture mactare. Papiant. SzyrDict 529.
  • – Żydzi wnosili kweremoniją, że pod Krasnym Moskale zarzezali Żyda. ChrapDiar I 487.
  • – Dobijże y zárzeż mię przy Oycowskim grobie, Kiedy sprawę mey ręki zá słáwę mam sobie. CorMorszACyd 152.
  • – Nie pytay - czy straż gęsta Paná swego strzeże, Dobrze że kto w Namiocie Krola niezarzeże. DrużZbiór 55.
  • ~ Zarzezać, abschlachten. BierSłowa 354.
  • – Masz dostatki, masz w żyznej dobrą wioskę roli - Fortuny, jeźlić się w niej rozgościć pozwoli, I śmierci spytaj, jeźli cię wprzód nie zarzeże, Bo już kto inszy na nię, o czym nie wiesz, strzeże. MorszSŻaleBar II 111.
Podhasła

ZARZEZANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   zarzezany
D. ż   zarzezanej
Najwcześniejsze poświadczenie:
1638
Znaczenia
»zabity przy użyciu ostrego narzędzia; o śmierci: zadana przy użyciu ostrego narzędzia«
  • – Ileżkroć wprowádzeni cielcy do kościołá/ Gdy Kápłan/ czystym winem/ polewał ich czołá/ Modlitwy/ służące tey spráwie/ odpráwiáiąc/ Padáli/ zárzezáney śmierci nie czekáiąc. OvOtwWPrzem 283-284.
  • – Wszákże/ gdy straż Phrygiyskich murow pilnowáłá/ Y Argolska tákże swych szańcow: dzień był święty/ W ktory Achilles/ zá mord nad Cygnem podięty/ Błágał Pálládę/ iuchą zárzezáney krowy. OvOtwWPrzem 476.
  • – Tobie, można Wenero, i twemu dziecięciu (Bym zupełny zostawał w świętym przedsięwzięciu) Dawałem w upominku bogate obiaty: Często przed twym ołtarzem pysznym cap brodaty Upadał zarzezany, często na ofiarę Przynosiłem grzywaczów wychowałych parę; Codzień pod twym tytułem zrobione filary Świeżym mlekiem z bukowej napawałem czary; Ale żeś mię miłością nową zarzuciła, Żeś mi gładką w zalotach Greczkę naraiła, Tej, jako zbiór mój, tak sam ofiaruję siebie, Tę darunkami błagam znacznemi, nie ciebie. ZimBSiel 128.