Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BACZYĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  baczyć
czas teraźniejszy
lp 1. os.   baczę
2. os.   baczysz
3. os.   baczy
lm 1. os.   baczymy ||   baczemy
  baczem
2. os.   baczycie
3. os.   baczą
czas przeszły
lp m 1. os.   baczyłem ||   baczełem
3. os.   baczył ||   baczeł
ż 1. os.   baczyłam
2. os.   baczyłaś
3. os.   baczyła
lm mos 1. os.   baczyliśmy
3. os.   baczyli ||   baczeli
czas przyszły złożony
lp m 1. os.   będę baczył
2. os.   będziesz baczyć
tryb rozkazujący
lm 2. os.   baczcie
tryb przypuszczający
lp m 2. os.   baczyłbyś
ż 3. os.   baczyłaby
lm mos 2. os.   baczylibyście
imiesłów współczesny
  bacząc
Znaczenia
1. »widzieć, dostrzegać; uważać, sądzić, rozumieć, wnioskować«
Rekcja: kogo, co || zd.

  • – Kryj się, jako raczysz, Jeśli niebezpieczeństwo ty stąd jakie baczysz. VerdBłażSet 92.
  • – Gdy tedy miásto popráwy/ gorsza iescze żonę swoię baczył/ umyslił názáiutrz przegrozki swoie do skutku przywieśdź. SpInZąbMłot 362.
  • – Im dalei tym większą y znacznieyszą iego ku mnie kazdy baczic mogł confidentiją. OssJŻyw 32v.
  • – Wszędzie pan przed sługámi przodkuie [...] iáko y ztąd báczyć snádnie/ iż Pan chowáiąc sługę szláchcicá/ nie zdeymuie przed nim czapki. StarPopr 92.
  • – Obaczam co [...] v. Oglądywam co/ Baczę. Kn 556.
  • ~ Więc isz (ile ia baczyć mogę z przyczyn wyżey pomienionych) koniecznie odmiánę nászey Oyczyźnie obiecuią/ ktora naturali mutatione sub Dominum, bydź musi. OpalŁRoz F1.
  • – Tak rozumiem, ile Człek z dawnych baczy dziei Rzadko stoi w wczorayszey Fortuna kolei. PotWoj 85.
  • – Jakoś się wtenczas cieszyła zła Fortuna, gdyś baczyła, żem się turbować musiała, gdym swoję krzywdę widziała. StanTrans 174.
  • – Ktorzy Medycy, że innego sposobu po rożnych y ustawicznych Lekarstwach nie znayduią poratowania rzetelnie zdrowia nászego, krom zażycia cieplić w tych dwoch Miesiącach przyszłych, bacząc dokładanie w dalszy czas być niebezpieczne zdrowiu nászemu; Przeto skłoniliśmy się do tego, acquiescere zdaniu ich raczej, niżeli zdrowie násze zostawiać in perpetuo z chorobámi conflicta. DanOstSwada IV, 38.
  • – DO ZOILA [...] Sam się pátrz cudzey, nie tryxáy sławy. Choć byś tesz baczył, y co zdrożnego, Sam leżąc w piecu, nie żgáy drugiego. VadeMed A2.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • jako baczę:
    • – Zdaniu Boiar Dumnych nie podlegamy poiedziemy tak iako się nam będzie podobało, ale iako baczę szukacie przyczyny nie miły wam pokoy z ktorymesmy są posłani. PiasRel 54v.
    • – Ty iáko báczę Osobą się brzydzisz. TwarSDaf 60.
Związki frazeologiczne

  • nie dać po sobie baczyć:
  • »nie dać po sobie poznać, nie pokazać po sobie«
    • – Nikt nie da po sobie baczyć/ aż go w sádno tkną. GdacPrzyd 73.
2. »pilnować, doglądać«
Rekcja: kogo,co; na co

  • ~ Czuię [...] Obchodzi mię co/ vide Przéczuwam/ Baczę/ Pilnie. Kn 106.
  • – Názáiutrz chorego bacząc wywiodł przed Pieczárę/ gdzie go dyabeł nátychmiast iął gorzko trapić/ bić/ y po ziemi kręcąc cirklowáć. KalCuda 257.
  • – Satyra IV. Na tych co cudze sprawy widzą y przetrząsaią – swoich nie bacząc. OpalKSat 103.
  • – A wczesnie na swych rzeczy cáłość baczcie: Zebyście większych przykrości nie mieli. OblJasGór 108v.
  • ~ Báczyć, (mieć ná co Báczenie,) mam Baczenie. ErnHand 72.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Nie wszytkiego trzebá baczyć. RysProv F3.
  • Wielkiemu Pánu nie wszytko trzebá baczyć. RysProv Kv.
  • – Jéden nié wiéle możé: nié wszystkiego baczy. Jéden iáko nic. KnAd 308.
3. »stosować, odnosić co«
Rekcja: do kogo || przeciwko komu

  • – Tych przymiotów do niego nie baczem. NiemPam 193.
  • – On sa[m] nyc nie baczeł przeciwko sobie y owszem tym większe serce brał do mnie. OssJŻyw 32v.
  • – Grzesznymsie bydz sądze I bacze to dosiebie z tąd y siebie znayde Wmey Xsiedze. OpalKSat 2v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Zaden swey wády do siebie nie bacży. RysProv K3.
4. »zwracać uwagę, mieć wzgląd«
Rekcja: (na) kogo, co || o kim

  • – Na słáwę twoię będę baczył. ManTobPhr 72.
  • – Káżdą rzecz sobie sámi tłumáczymi; áboli też nie baczemy o Pánu Bogu/ á żyiemy podług woley y zdánia nászego nie spowiádáiąc się/ nie słucháiąc kazánia. StarKaz II, 53.
  • – Rus tedy Bacąc ieg[o] takie Mestwo Dała mu [rycerzowi] Z swemi Ksiązety Cherb ten pomieniony. HerbOr 316.
  • – Płaczą chudziny [...] A my przecie nie dbąmy to baczyc nie chcemy Cosie znami poSmierci dziac będzie Ani tez Piekła widziemy ani onim pamietąmy. OpalKSat 10.
  • – Miller, iako Lew skoczył rozgniewány [...] Za zal y wielką wziął to hanbę swoię Ze gdy iak chcieli wolą Pánską baczą Inaczej listy Krolewskie tłomáczą. OblJasGór 34v.
  • – Widzisz [Epafus do Jowisza] iák do niego [Faetona] Co żywo ciągnie, ná mnie nikt nie baczy. ClaudUstHist 101.
Podhasła

BACZĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp B. m   baczącego
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji