Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ADMINISTRACJA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   administracja
D.   administracji ||   administracjej
C.   administracjej
B.   administracją ||   administrację
Ms.   administracjej ||   administracji
liczba mnoga
D.   administracyj
B.   administracje
Etymologia
łac. administratio
Znaczenia
1. »zarządzanie czym, sprawowanie władzy w jakiejś dziedzinie, na jakimś terenie«
  • – Rządzenie świata od Pana Boga/ iest podobne administracyiey krolestwa ziemskiego. StarKaz II, 526.
  • – Constitutum, aby Commisarze y Pisarze Skarbowi/ Rachunki Administracyey y Deputacyey swoiey ab Anno 1644. począwszy/ oddali. MerkPol 15.
  • – Allegavit pana Brunszwika, teraz administratora tych dóbr JKM [...], że kwity dawał za administracyi swojej z kanonu. InwPuck 65.
  • – Hiszpanskie Panstwo [...] w Administratiey zostaiące Electora Bawarskiego. SobTDzien 32v-33.
  • – Im P Kasztelanowi Kaliskiemu, wypowiedziawszy iusz Arędę Klucza Zninskiego, odebrałem go y pusciłem w Administratią P. Romanowi Staroscie Memu. RadziejKor 55.
  • – Tegoz Roku Administratią Pa[ń]stwa Zywieczkiego trzymał IM Pan Samuel z Lipia Lipski Starosta Rawski y Stanisławski y Zywiecki. KomonDziej 148v.
  • – Mając sobie zleconą administracyją żup krakowskich od im. p. Stanisława hrabię Denhoffa, miecznika koron[nego], marszałka konfederacyjej generalnej stanów Rzpltej, który w daniu raz tymże żupom protekcyi inhaerendo non desistit skarbu Rzpitej providere emolumenta, włożył to onus na mnie administracyjej, abym insistendo komisyjej a. 1690 reasumowany w tych żupach obojgu, także stosując się in a. 1706 uczynionej przeze mnie, nie tylko zważył obserwowane gradus gospodarstwa, według dawnych zwyczajów opiewających, konserwacyją i tychże egzekucyją, ale et nova auge promocyjej onegoż postanowił dyspozycyją, którą niżej w wyrażonych punktach ichm. pp. oficyjalistom przy ordynacyi mojej daję. InsGór 1708 73.
  • – Lecż przezorni tameczni Monárchowie zápobiegli tey z ludźi ewákuacyi: Wyszedł Edykt Annô 1623. nádawaiący pewne Poddanym Wolności, aby się mnożyć mogli. 1mo. nowożeńcom pozwolono lat cztery, aby wolnemi byli od wszelkich podátkow. 2do W roku 18. żeniącym się wolna chudoby swoiey daná administrácya. ChmielAteny II 19.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • administracyja skarbu:
    • – Administracyę skarbu wielkiego księstwa litewskiego oddano p. Pociejowi i p. Wołowiczowi. ZawiszaPam 222.
  • administracyja celna:
    • – Żeby Scartahelli áni plebei do żadnego Officium Skarbowego et nominatim Pisarstw Skarbowych, ádministracyi Celnych, Zup, Myt, Komor przypuszczani nie byli. DanOstSwada I, 23.
  • administracyja wodna:
    • – [...] iedna Administracya wodna y Wielkopolska Ceł Koronnych wypłaca wszystko to, co do Skarbu wnoszą Contrahentes. DanOstSwada I, 25.
  • administracyja sprawiedliwości:
    • – Securitatem internam; [...] zawisła na iedności w radach, na exekucyi praw [...], na subordynacyi Przełożonym, na administracyi sprawiedliwości. LeszczStGłos 10-11.
Przenośnie
  • To iedynie z młodości moiey w intentach miałem ábym był dociekł, czy też sublunarnych wszystkich rzeczy przy gwiazdach administracya?BystrzInfZup 13 nlb
2. »udzielanie«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • administracyja sakramentów:
    • – Drugą corkę Czart wydał Simoniam za Kapłany y Prałaty [...] Aby za administracyią sakramentow y pracą około zbawienia ludzkiego/ zapłatę iako naywiększą wyciągali. StarKaz II, 329-330.
    • – S. LEO II. obrány Roku 682. postanowił wárować się Simonii w Administrácyi Sakrámentow. ChmielAteny II 152.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: DL , KS
Data ostatniej modyfikacji: 10.02.2021