Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*UFAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1628
Formy gramatyczne
czas teraźniejszy
lp 1. os.   ufam
2. os.   ufasz
lm 3. os.   ufają
czas przeszły
lp m 3. os.   ufał
lm mos 1. os.   ufaliśmy
3. os.   ufali
imiesłów współczesny
  ufając
  ufający
Znaczenia
1. »pokładać nadzieję«
  • ~ Tak Albert pod Nauportem z mężnym Maurycem Bitwę przegrał, lud stracił, ranę odniósł licem, Kiedy pierwszym powodem uwiedziony głupie, Pokwapił się z potrzebą, ufający kupie. PotWoj1924 144.
  • – Woiewoda Węsoło iechał że to prawie niezwyczaynym przykładem bez Armaty y piechot wzioł fortecę taką [...] ufaiąc w Bogu porwał się y Dokazał. PasPam 61v.
  • – W tę protekcyią [diabłów] Finowie bardzo ufali alec niesłyszałęm od Zadnego polaka że by się ktoremu Szabla na karku wyszczerbieła. PasPam 77v.
  • – Spoyrzy na mnie z boku niezdałęm mu się do tey konfidencyiey żem był w szarym kontuszu nie ufał mi rozumieiąc że iaki pachołek hołota ktorych się oni nay bardziey boią. PasPam 97.
  • – Obiecował sobie iednym za machęm zwoiować nas ufaiąc swego Woyska wielkości. PasPam 106.
  • – Moskwa ufali swego Woyska wielkosci, nasi zas Panu Boga [zam. Bogu] a swoiey zas dzielnosci. PasPam 106v.
  • – W Niewinność Swoię ufał tak iak w Sto Tysięcy Woyska. PasPam 141.
  • – WMMPan odchodząc a Sacrifitio Misse [od ofiary mszy św.] ufasz wsobie że masz Swiętą duszę. PasPam 145.
  • – Nie ieden List ale dwa pisano y ten poslednieyszy iuz trochę Szczerzey pisany a pod inszą datą lubo mi ie razem oddano iednak suppono [mniemam] że mi to zrazu nie ufalli apotym się na myslili konfidować mi y pisac przezemnie secretiora [bardziej poufne sprawy] iuz mi ufaiąc doskonale na Słowo Podobno Xdza Piekarskiego. PasPam 152.
  • – Przychodzi mi napamiec y owo moie kozieradzkie praeiudicatum [doświadczenie] zem załował com nie uchodził maiąc czas ufaiąc w Niewinnosci. PasPam 182.
  • Ufał [król] wSiły ktore miał y tuszył sobie powiązac tych wszystkich co przy Lubomirskiem, byli y iego Samego. PasPam 192.
  • – Y ich [województw] tez postaremu krol nie wokował ad Societatem Belli Bo [...] im nie ufał. PasPam 192.
  • – My zas y z krolem stoiąc pod Gołębiem trudno było daley progredi [posuwać się] y łączyc się zwoyskiem kwarcianym, bos my mu nie ufali widząc iakie Conspirationes [spiski] zachodzą Contra Coronatum Caput [przeciw głowie koronowanej. PasPam 236.
  • – Ia się lepiey czuię co się zemną dzieie y temu ufam co mi dał zdrowie że mię przynim konserwuie y Zaprowadzi szczęsliwie tam gdzie intendo [zamierzam]. PasPam 280v.
2. »wierzyć, sądzić«
  • ~ A iż ći dwáy nie vfáiąc áby mogli vyść/ rozradzáli mu [kapitanowi galetry] to bárzo; on krotko odpowiedźiał/ że w zamysłách ták odważnych więcey trzebá mieć nádźieię w Pánu Bogu [...]. OpisGal A3.
  • ~ Król August, ob auctoritatem traktatu agitującego się w Warszawie, musiał precz ztamtąd odesłać wojska swoje; tymczasem nie ufając, aby doszedł traktat, in omnem eventum chciał ubiedz prowincyą pruską, druga, niedowierzał Polakom, żeby byli nie zgnietli reszty owéj jego wojska. OtwFDziejeCzech 21.
Podhasła

UFAJĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – O moy IEzu/ vmocnienie wszytkich vfáiących/ i náśláduiących/ i miłuiących ćiebie/ policz mię miedzy te sługi twoie ták w-słábośći mocne/ ták w-boiáźni mężne/ ták w-nágośći dostátnie [...]. DrużbDroga 198.

UFAŁY

im. przym. prze.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
lp N. ż   ufałą
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – A tych wszytkich tákowych/ ábo też i innych tobie lepiey wiádomych/ do ziednoczenia się z-tobą nierozdźielnego potrzebnych łask i pomocy/ nie sobie tylko/ od ćiebie Boże moy żądam i żebrzę/ ále też i wszytkim innym bliźnim moim/ z-tąż vfáłą i vniżoną vśilnośćią proszę/ poćiągniy Pánie poćiągniy y wynieś/ i zápomoż nas wsytkich /ná obraz i cześć twoię stworzonych ludźi/ do prawdźiwego i nierozdźielnego złączenia nas z-tobą/ serc nászych z-sercem twoim/ woli nászych z-wolą twoią/ miłośći naszych/ z-miłośćia twoią. DrużbDroga 401.