Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ALIENOWAĆ

czas. dk/ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  alienować
czas przeszły
lp m 1. os.   alienowałem
2. os.   alienowałeś
3. os.   alienował
lm mos 1. os.   alienowaliśmy
imiesłów współczesny
  alienując
imiesłów uprzedni
  alienowawszy
Etymologia
łac. alienare
Znaczenia
1.  prawn.  »przenieść (przenosić) prawo własności na kogo innego drogą aktu prawnego (darowizny, sprzedaży i in.), oddać (oddawać), darować, odstąpić (odstępować) co«
Rekcja: co (od czego)

  • ~ To grzech Senatorowi do Senatorow in rebus salutaribus posyłáć, á Dworowi niegrzech posyłáć do Moskwy, alienuiąc Smolensk y Siewierz. LubJMan 120.
  • – Biskupi tylko dożywotnie się w nich [dobrach kapituły] rządzą, jednak nie mogą nic alienować ani rozdawać Wóytostw. ŁubHist 188.
2. »oddalić (oddalać), odsunąć (odsuwać); zrazić«
Rekcja: kogo, co (od czego, czym)

  • – Iako Panam go [Lizymacha] kochał, y szanował, Asz twego Brata trucizną zamorzeł [...] Zesię Macosze, nie tak barzo korzeł, nie mnie: wszytkich sług tym alienował. PotSyl 67-68.
Związki frazeologiczne

  • alienować kogoś od boku czyjegoś (sz. zm.):
  • »oddalić, odprawić kogoś«
    • – Odebrałem List [...] przez Kozłowskiego muzykanta mego przeszłego ktorego mnie odsyła ponieważ nieodpowiednie Odjechał alienowawszy od Boku swego. SapADiar 6.
Przenośnie
  • Od niej [ojczyzny] wszelką ostatniey ruiny y upadłey boiaźń, dalekim záwsze alienowałes wstrętem.LubSŁapAdw V
3. »zwolnić ze stanowiska, z obowiązków, odprawić«
Rekcja: kogo

  • – Pożegnał mię ImPan Hercyk y [...] wespoł z Wachmistrzem Nowotnym Odiechał, Starego zaś [...] kazałem alienować, ponieważ był kostyra wielki. SapADiar 133.
  • – Tegoż Przyiołem powtornie z Zono Pa[na] Brigadona Na Namiesnikowstwo do Iłg folwarku natione Szweda a Kurowskiego Macieia Alienowałem dawnego ktory był w Iłgach. SapADiar 137.
  • – Powrocił Zabłocki Podkoniuszy z Warszawy [...] ktory odwoził Pannę Mandolę Francuskę Gubernatorkę Corki Naszey, ktorąśmy alienowali po puł Czwartoletniey Usłudze. SapADiar 142.
4. »wydalać, usuwać z jakiego miejsca«
Rekcja: kogo

  • – Tym bardziey [...] pochlebiaiąc, i accomoduiąc się Krolewskim intencyom, poświadczali [dworzanie] aby nie alienować Sasów z granic Królestwa. OtwFDzieje 27.
  • – Pilne ma mieć oko kommendant, áby Officyerowie y garnizon w wszelkim woiennym rygorze, iednostayney zgodzie, trzezwości, czułości był záchowany. [...] Luznych ludzi, niepotrzebnych, y dostateczney sufficyencyi wyżywienia niemaiących, podeirzanych, záwczasu z fortecy alienował. BystrzInfPolem L1v.
Podhasła

ALIENOWANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   alienowany
ż   alienowana
n   alienowane
lm M. nmos   alienowane
B. nmos   alienowane
Najwcześniejsze poświadczenie:
1621-1632
Znaczenia
1. »oddany, darowany«
  • – We Szwecyey kazał Krol lustrowáć wszystkie dobrá Koronne/ ktore od teyże Krolowey tempore sui Regiminis, per donationem álienowáne były. MerkPol 209.
  • – Skorom karczmę i rolą, Żołna nazwaną, która na 30 lat od starostwa przez przywilej JKM alienowana była i osobliwą sumą onerowana, znowu moim własnym sumptem wykupił [...] tę przedaję. InwPuck 169.
2. »oddalony, odesłany«
  • – Odiechał Pan Gierlach Cyrulik Nadworny alienowany od mego boku do Wilna. SapADiar 79.
3. »zwolniony z obowiązków«
  • – Kiedy się pokaże na którego robotnika, że liny psuje i promienie z sobą wyniesie, przez cały miesiąc robić po drogach i od roboty na zawsze alienowany będzie. InsGór 1714 79.
4. »odebrany komu«
  • – Zawiadywanie też o rządach inflantskich [...] aby jednak od władzy urzędu mego miało być alienowane, nie życzę. RadziwKSprawy 98.