Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

PRZEMYSŁ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   przemysłu
N.   przemysłem
liczba mnoga
C.   przemysłom
B. uż. nosob.   przemysły
N.   przemysły
Ms.   przemysłach
Znaczenia
1. »podstęp, wybieg, fortel; pomysł, sposób«
  • – Teraz iuż w tákiey szkole dobrze przećwiczony [żołnierz]. Iż nie trudno o Mistrzá do każdey obrony Albo nieprzyiaćielá z káżdey miáry pożyć Fortelmi wszelakimi zwyćiężyć poráźić Iednak swymi przemysły w tym nic nie możemy. Ieśliż modlitwą spolną w tym nie vżyiemy. Rátunku y pomocy od Bogá nászego. HofmańPor Bijv.
  • – Kuropálátes y Cedrenus Historikowie Gręccy piszą/ że zá przemysłem Honoryuszá Cesárzá Práwosławnego/ y Zony iego Theodory/ do stá tysięcy Mánicheyczykow rozmáitymi sposobámi y z máietności y z żywotá są wyzuci. SmotApol 91.
  • – Nuż ze dwunastu tysięcy Cemeryszow naszych co czynił tenże Lisowski iak ich kołoLifiná rozgromił : nuż pod Wiázmą y pod Stolicą iákie woyska zbił: nuż pod stárą Rżą co czynił/ áwo zgołá iego dzieł/ y męstwá odwagi/ przemysłu/ dzielności/ wielkie pámiątki y pisánia mamy [...]. NowinyMosk B4.
  • – [...] Nuż po śmierci Lisowskiego co czynił w Niemczech iego Zołnierz/ iákie męstwá/ przemysły/ y odwagi wielkie y pámięci godne. NowinyMosk B4.
  • – Wspomnieć nász Smoleńsk Zamek ták mocny/ ták mury wysokie/ miąższe/ ták wiele wież/ ták wiele ludu było/ strzelby/ prochow/ żywności/ á przecię sie potędze/ mocy/ y przemysłom Krolá Polskiego oprzeć nie mogli: gdy Krol Polski Smolensk wziął mocą/ tedy ieszcze było ludu kilka tysięcy/ Dział 200. á spádánych 50. beczek prochu piętnaście tysięcy/ żywności dość/ á wszytko to nie pomogło nic [...]. NowinyMosk B4-B4v.
  • – Zdrádliwy Merkurius báwi się tey Iesieni długo wdomie Mársowym/ biegając sám y tám wnim/ zálecájąc się wnet u tego/ wnetzás u drugiego; ná [zd]rádliwych przebiegách y sztucznych przemysłách nic nieuydzie/ obłudnik się będzie u[w]ijał/ y rożnych sztuk zażywał/ y tymić wrádzilnicách Książęcych y Páłácách krolewskich ják nálepiey szcześćia probował. FurUważ Giijv.
2. »zaradność, staranie koło czego, pieczołowitość; namysł, rozwaga, rozmysł«
  • – To iest prawdá/ iż iey máło rátuią przemysłem swym obywátele/ gdyż z przyrodzenia są dowćipu lekkiego y leniwego. BotŁęczRel III 145.
  • – [...] domowe niebespieczeństwá vpátruiesz/ y onym sercem wielkim rozumem głębokim/ mądrością/ wysoką/ przemysłem czuynym/ ostrożną dźielnośćią/ męstwem niezwyćiężonym zábiegasz [...]. DobrociesRel A4v.
3. »przemyślność, pomysłowość, spryt«
  • – Ták wiele ma miast/ ták wiele osad/ ktore mogą ták wiele ludźi záchowáć: y iest ták obfita/ częśćią zá dogodzeniem nátury/ częśćią zá przemysłem ludzkim/ iż ich może wyżywić. BotŁęczRel III 119.
  • – Probowáli tákże, wszelákiemi sposobámi, co tylko wymyślić może ludzki przemysł, Nieprzyiaćiele, y chćieli znowu ludźi Báwárskich z Zamku wygnáć [...]. AwCudz 1.