ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1623

Formy gramatyczne

bezokolicznik

władać

czas teraźniejszy

lp	1. os.	władam
	2. os.	władasz
	3. os.	włada
lm	2. os.	władacie
	3. os.	władają

czas przeszły

lp	m	3. os.	władał
	ż	3. os.	władała
	n	3. os.	władało
lm	mos	3. os.	władali
	nmos	3. os.	władały

tryb rozkazujący

lp			2. os.		władaj
lm			2. os.		władajcie

imiesłów współczesny

władając

Znaczenia

1. »rządzić, królować, sprawować kontrolę«

~ Dzień ci ten nastaje Wesela pełen i chęci, Dzień ten wszystkie twe fortuny święci. Kościół co tylą ziem i morza włada, Nisko pod twoję laskę już przypada, Prałatów poczesne koło, Tryumfalny śpiewa hymn wesoło. TwarSRytTur 66.
~ ako gdy na komedyją W zawój cesarski zawiją Lub wdziawszy koronę z kitą, Rzeczą władać Pospolitą Chłopcu każą; on na tronie Siadszy w nietrwałej koronie, Prawa pisze, sejmy składa, Sądzi sprawy, wojskiem włada, Straż nad ludem swym prowadzi, Z tym się jedna, z tym się wadzi, Tego głaszcze, tego łaje, Temu bierze, temu daje; MorszAUtwKuk 143.

2. »używać, posługiwać się«

~ Wspomináią Historycy Pentesileą/ krolową Amázonek/ męstwá wielkiego personę/ która száblą władáłá/ łukiem/ strzałą/ bárzo dobrze. BirkOboz 31.
~ Kwintyjus w Rzymie po zagonie długiem Wczora kładł skiby i sterował pługiem; Dzisia buławą włada i hetmani, I Sabińczyków bezpieczeństwo gani, A jarzmo, które pozdejmował wołom, Na karki kładzie swym nieprzyjaciołom; MorszAUtwKuk 118.
~ W Przemyślu na pogrzebie staroświecką modą, Gdzie żaden kaznodzieja nie będzie za szkodą, Chwalący nieboszczyka wierzchu nie dokładał, Jako bijał pogaństwo, jako bronią władał, Chociaż ci, co go znali, twierdzili to o niem, Że raczej krów dojeniem niż się bawił koniem. PotFrasz4Kuk I 426.
~ Otom śię jáko Swiniá/ zá łáską mowiąc/ ożárł y opił/ że áni rękámi áni nogámi władáć nie mogę; GdacKon 42.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m	władający
	D.	m	władającego
	C.	m	władającemu

Najwcześniejsze poświadczenie:

1623

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– A nadto pułkownika Elearskiego toż książę imieniem cesarza j. m. jako jego w Czechach zupełnie władający namiestnik, takim przywilejem (w grodzie Wschowskim ingrosowanym) uczcił. I rotmistrzom wszystkim spoinie z nim aby przy tytułach, jurgieltach swych, choć bez zaciągu do śmierci zostali, u cesarza j. m. wyjednać obiecał. DembPrzew 117.
– Zkąd niegdy Proserpinę do piekłá szláchetną Vniosł Pluto/ żebyś też mieysce to widziáłá/ Iákiegom się niewinnie stráchu tám nábráłá Znowuż/ dla złey Wenery/ kiedy Kupidowi Postrzelić go kazáłá kwoli Iowiszowi Sromem władáiącemu. TwarSPas 80.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WŁADAĆ

WŁADAJĄCY