Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BURZLIWY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BURZLIWY, BURŻLIWY, *BURSZLIWY
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
stopień równy
lp M. m   burżliwy ||   burzliwy
ż   burzliwa
n   burzliwe
D. m   burzliwego
ż   burzliwej
n   burzliwego
B. m nżyw   burzliwy
ż   burzliwą
n   burzliwe
N. n   burzliwym
Ms. m   burzliwym
ż   burszliwej
n   burzliwym
lm M. mos   burzliwi
nmos   najburżliwsze
  burżliwe
D.   burzliwych
B. nmos   burzliwe
N.   burzliwemi
stopień wyższy
lp M. n   burzliwsze
stopień najwyższy
lp M. m   najburzliwszy
Znaczenia
1. »niepogodny, niosący burzę, mający charakter burzy, pełen burz, wzburzony, falujący, kłębiący się, silnie tętniący«
  • – Kto ma w sobie krew gorącą y burzliwą/ á że mu sie ráda po zacięciu żyły dobywa y puscza/ tylko mu tego ziela w garść dáć świeżego/ nie puści sie. SyrZiel 1214.
  • – Iáko po zimie wdzięczna wiosná/ po burzliwey chwili miła pogodá/ po chorobie zdrowie/ ták po ciężkiey ślepocie miły wzrok [...] nástąpił. KalCuda 228.
  • – Wolno wiatrom y pochmurnym Morskim Eola burzliwego rozboinikom W niewolą się poddaiąc dobrze zawsze o scesciu swym y pozytku tuszyć. HerbOr 57.
  • – Wielka liczbá Galer, Okrętow, y Galionow formowáłá strászną y niezwyciężoną ármádę przy brzegách burzliwe[g]o Oceánu. AndPiekBoh 12.
  • – A pod burzliwym Niebem y niewczasách Zołnierz się kurczy po lichych Szałasach. KellGram 244.
  • – Wiatr wielki i burzliwy w mieście Poznaniu szkody narobił. KronZakBarącz 283.
  • – Obfitość iey [krwi] burzliwa żyły mozgowe [...] rozrywa. BeimJelMed 357.
Przenośnie
  • Kazanie Wtore, O szczęśliwym przepłynieniu burzliwego morzá światá tego, do miástá Páná Iezusowego.StarKaz II, 454
  • Tego burzliwego morza seymowánia Polskiego, áni zgruntowáć, áni poiąć, áni opisać nikt nie potráfi.JabłSkrup 57
2. »pełen niebezpieczeństw, grozy, niepokoju, zamętu, nieszczęść, buntów, wojen«
  • – Jakoś [Boże] na czas on burzliwy cieniem skrzydeł miłosierdzia swego ochronił mię od śmierci tak okrutnej, wyrwij do końca z rąk bezbożnych. NiemPam 257.
  • – Pokazał się tandem post tot nubila utrapionej Ojczyźnie wypogodzony Phoebus, a wybiwszy się z tak wielu burzliwych zawieruch i mieszanin domowych kilkoletnich na ten horyzont sarmackiego nieba, pozwolił serenum respicere. AktaKrak III 149.
  • – ORAGEUX [...] Procellosus, Cic. Tempestuosus. Aul. Gel. Turbulentus, Turbidus [...] BURZLIWY, Burzliwa. ON DIT au figuré que cette vie est une mer orageuse, troublé e de mille soins. Haec vita, ut mare procellosum, curanum fluctibus agitatur. ZYCIE to ludzkie burzliwe iáko morze náwałności y troskliwości pełne. DanKolaDyk II, 315.
3. »o zgromadzeniu, sesji itp.: gwałtowny, ożywiony, pełen kłótni, sporów«
  • – Mca 8bra 20 Rodzony Nasz Pan Stanisław bezpotomnie zszedł stego Swiata Wilnie po czas Komisyi Walney y burszliwey. PoczOdlPam 44.
  • – OdPrawowałasię Sesyia odBozego narodzenia Począwszy asz do trzynastego Ianuaryi barzo burzliwa nakturey będąc przypatrzyłemsię Wielkim niesnaskom Prawego zlewym skrzydła. PoczOdlPam 48.
4. »buntowniczy, jątrzący, wichrzycielski; gwałtowny, także o zwierzęciu: niespokojny«
  • – Buntowny/ rosterkliwy/ burżliwy tr. Seditiosus, Cicer. Factiosus, Plaut. Turbidus homo, Virgil. Turbidi et concitati motus animorum, Cicer. [...]. Kn 53.
  • – Wichrowáty/ wichrzásty. v. Burzliwy. Item, wichrowáty voce translata sapiùs vtuntur Poloni. pro Dziwak/ Fántástyk/ Niéspokoyny/ Warchół. Kn 1242.
  • – Umysł Mądrego, Vsadzony raz w swym pewnym stanie, Jednostajnym zostawa y odmiany nie zna Lubo obłoki ciemnych affektow powstaną Lub wichry opiniy [b]urzliwych nastąpią. OpalKSat 83.
  • – Arcybiskup támtego Miástá [Bragi] nie był nigdy życzliwym tutecznemu Domowi Krolewskiemu [dynastii Braganza]/ y kilká rázy chciał rebellią podnieść: Prawdá że dawno ten Arcybiskup vmárł/ ále bez máłá záwsze nie zostáie ktorykolwiek tákowych burzliwych zamysłow/ Dziedzic. MerkPol 69-70.
  • – Ież lubo drugich kole/ sam wżdy sobie miękko leży Ale markotny/ burzliwy/ niespokoyny mruk/ y drugim/ y sobie ościsty[m] Ieżem iest. BujnDroga 310.
  • – Aufrührischer Bürger/ niespokoyny (Burzłiwy) miesczánin, (Buntownik). ErnHand 73.
  • – Statum nostrum nayburżliwsze rewolucye nie naruszą, byle wszystko co go componit na takim fundamencie erigere, żeby od żadnych szturmow zachwiać się nie mogł. LeszczStGłos 61.
  • – Heretycy są ták burzliwi/ tácy buntownicy/ iáko báłwány morskie/ od wiátrow podniesione. BirkRus 30.
Znaczenia niepewne
1, 3 a. 4:
  • Burżliwy / wichrzásty / nawáłności péłny / Procellosum coelum [...] Procellosus ventus [...] Procellosum mare [...] Tempestuosum mare [...] Turbidus dies [...] Turbidum tempus [...] Turbulentum tempus: turbulentissimus tribunatus [...]. Kn 54.