Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ZABAWA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, L, SWil, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1610
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   zabawa
D.   zabawy
B.   zabawę
liczba mnoga
D.   zabaw
C.   zabzwom
B.   zabawy
N.   zabawami
Znaczenia
1. »rozrywka«
  • – Miałęm tam rozne uciechy y zabawy widząc takie rzeczy czego w Polszcze widziec trudno. PasPam 64v.
  • – Fortuną Ludzką twoia to zabawa Rzucac iak piłką. PasPam 109.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • marsa zabawy:
  • »wojna«
    • – Krwawey-mi marsa na Syciwszy się zaba[...]wami iuz tez potrzebnieyszą ku Starosci rad bym odmięnił sarzą. PasPam 222v.
2.  przen.  »walka«
  • – Nam dostały się do zabawy Narody Te ktore [...] zawsze były woięnne y Niezwycięzone. PasPam 278v.
3. »zajęcie«
  • – Vrwawszy trochę czásu, od zabaw swych służebniczych, ktore mam przy Iego X. M. Pánu Oycu W. X. M. á Pánie y dobrodzieiu moim, ważyłem się pod imieniem w. X. M. z ięzyká Włoskiego ná Polski przełożywszy te trzy dni Fatales Regni Franciae, ná świátło wydáć [...]. JudCerem A2.
  • – Przez śrzodek KROLA PANA od niego dánego/ Ktory iest vkochánym pomázáńcem iego. Ktoby tu chćiał postępek wszytkiego przypomnieć/ Korony tego Páná wszytko w bacżeniu mieć. Y to iż w łásce iego wielmożnie opływa/ Ze to iest niewątpliwa ále rzecz prawdźiwa. Niemniey y to nie máły wźięłoby zabáwy/ Iednák się trzymáć będźiem tylko iedney spráwy. HofmańPor Aijv.
  • – PRzetoż Czytelniku á mnie wielce łáskáwy/ W czym proszę prziymi wdźięcznie te moie zabáwy/ W ktorych pisałem Marsá y Bellony dźieło [...]. DobrociesRel A2.
  • – Niech o tym sami powiedzą, którzy praktykują, kiedy i dlaczego krew w sobie zgnoili, zdrowie nadwerężyli, zabaw i akcyi chwalebnych odwykli, niesposobności do czynienia i złych obyczajów nabyli, dni w nocy, nocy w dni przeinaczyli, z przyjaciół nieprzyjaciół honorowi i życiu swojemu porobili, paragrafów i specyjałów francuskich ponabywali, trudności wszelakich i infamiji na siebie pozaciągali, Boga i łaskę Jego utracili. MałpaCzłow 185.
4. »zwlekanie, ociąganie się, marudzenie«
  • – A iż zá vporem Cesárzá przeszłego/ dla ták długiey zabáwy I. M. Páná Posłá Wielkiego/ począł rzeczy wieść ku Woynie/ ná co Pánowie Rádni y inszy Bászowie zezwolić niechćieli/ rozważáiąc mu te szkody ktore się sstáły przez Kozáki/ áby odłożone były do przyiázdu I. M. Páná Posłá Wielkiego [...]. BuntCara B4.
  • – Terazże mi się popisz Kárádzo moy drogi/ Postępuyćiesz bráćia ma bez zabáwy długi. DobrociesRel B2v.
  • – [...] Co grzecznej pannie uszło, i owszem, to cnota, Kiedy nie chce leda czym zaprzątnąć żywota, Ze wspaniałym po świecie woli szukać brzuchem; Tłukłaby się bestyja druga i z pastuchem. Trzynastu nocy na to nie potrzeba ważyć: Tamta chciała uciechy przy potrzebie zażyć, Ta nie dba o zabawę, dosyć, dosyć trzy dni, I to siła, dosyć jest trzy razy tej brydni; Dalej kąsa dryganta i nogami pierze. PotFrasz1Kuk II 174.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Diécinne [!] obyczáié/ zábáwy. W piasku gmeráć. Ná lásce iéździć/ etc. KnAd 224.