Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BURSA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BURSA, *BURSZA
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bursa
D.   bursze
  bursy
C.   bursie
B.   bursę ||   burszę
Ms.   bursie
liczba mnoga
M.   bursy
  burse
D.   burs
B.   bursy
Ms.   bursach
Etymologia
śr. łac. bursa
fr. bourse
niem. Bursche
Znaczenia
1. »dom, w którym mieszka ucząca się młodzież, otrzymując zwykle pełne utrzymanie, internat«
  • – Studenci co w Bursách y ná szkołach mieszkáią [...] á zasz zpowinności w Kollegium PP. Akádemikow/ lekcyiey słucháć nie będą? SzemGrat 352.
  • – Hoynie opátrzył Bursę Ieruzalem w ktorey mieszkał czás niemáły ucząc się w sławney Akádemiey Krákowskiey [biskup krakowski Jakub Zadzik]. StarKaz II, 630.
  • – Studenci z Bursze Iuristarum Mszey świętey słucháią/ Litánie o Pánnie Naświętszey/ y insze nabożeństwá według ich vstaw/ ex fundatione Garuasciana ná káżdy dzień odpráwuią. PruszczKlejn 15.
  • – Iest Bursá názwána Iuristarum, zbudowána y nádána od Ianá Długosza [...] Roku 1480. dla Studentow Práwá się vczących. PruszczKlejn 24.
  • – Były i insze Burse/ iáko Niemiecká/ Węgierska/ ále dla tych naciy Herezyámi záráżonych/ studentow w nich nie máią. PruszczKlejn 27.
  • – Aż doktor [mówi]: Mości panie, prożne to dyskursy, Bo nie z krakowskiej ta tu promocya bursy. PotFraszBrück I 514.
  • – BOURSIER [...] WYCHOWANIEC Ten co z Bursy szkolney ma wychowanie y opatrzenie swoie. DanKolaDyk I, 222.
  • – Ma przytym Akademia [Krakowska] 7. Burs fundacyalnych dla Młodzi ubogiey Szlachty. ŁubHist 195.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bursa ambrozjańska :
  • »bursa ufundowana w 1602 r. przez kanonika Ambrożego Bejnarta.«
    • – Sto złotych odpisuję na bursę Ambrozjańską, ratione tego, aby do nie przyjmowano dwóch młodzieniaszków ex familia Szeligorum, powinnych moich, którzy by się chcieli uczyć w akademijej wileńskiej. SzelTTestBork 120.
  • bursa pauperum (sz. zm.):
    • – Dąbroski [...] uczeł się w Crakowie u S. Iana y w Pauperu[m] bursię. TrepNekLib 64v.
    • – Młodź szkolną do nauk chcąc zachęcić, hoynie prowidowała, razem ich siedmdziesiąt uczących się w Iarosławiu 1608, przystoynie odziała: bursę pauperum fundowała [Zofia księżna Ostrogska]. NiesKor II 656.
2. »zasiłek dla ubogich dzieci, przeznaczony na ich kształcenie«
  • – BOURSE [...] NAZNACZONY w szkołach dochod ná naukę iákich ubogich dzieci. Nazywaią pospolicie Bursa. DanKolaDyk I, 222.
3. »zespół osób związanych ze sobą towarzysko lub zawodowo, stowarzyszenie, cech; banda«
  • – Ale że nieprzyiacioł moich Konfederácya milsza wam byłá/ á niż łáská moiá y fawory: podźciesz teraz podźcie: niechay się wam spodoba mieszkánie z nimi/ z ktorymiście wierną burszę wiedli. Podźciesz w ogień wieczny. BirkNagr 54.
  • – Misko Kwoczka z Gładiszowey y Tymko ze Zdynie przy zboynikach chodzą, iest ich trzy bursy. AktaMusz 19.
  • – COTTERIE [...] BURSA sekta spolnictwo złączenie sie kilku Mieszczan kompania ktorzy się z sobą w iedney sekcie trzymaią u siebie przebywaią wzaiemnie się cieszą iadaią grywaią pospolicie z sobą. DanKolaDyk I, 377.
  • – COTTERIE [...] Ils sont de la mesme cotterie. Sunt sodales [...] Iedna to sekta iedney są bursy z sobą iednego cechu. Cechowi są z sobą. DanKolaDyk I, 377.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Wierna Bursá/ zie bez obrusá. RysProv XVII, 2.
4. »oddział wojskowy, rota; wspólny namiot żołnierski«
  • – Bursch bursá/ rotá contubernium. KusWeg B7v.
  • – Wdayze się z-nim [marnym żołnierzem pospolitego ruszenia] wrzecz, chociasz niebył daley bursy Historye; y one usłyszysz discursy Iusz on wiadomPorochow, Czaiek y Kodaku Wiadom złotego, wiadom Kuczmanskiego szlaku. PotWoj 33.
  • Bursá żołnierska/ Contubernium [...] ein Rott/ oder Bursch Kriegsleuthe. Ktory w tey Bursie mieszka/ Contubernalis, le. ein solch Gemach inhabende. DasHünDict Ppiijj.
5. »giełda kupiecka«
  • – [Kupiec] zyszcze nimi [pieniędzmi] ná Bánkách ábo ná Bursie Kupieckiey (bo tam Cambia miárkuią wedle pieniędzy/ iáko się ich ná ktory czás y tydzień znáyduie więcey/ábo mniey. GrodDysk D.
  • – BOURSE [...] BURSA w niektorych prowincyach, Bank gdzie wekslami handluią. *názywaią Bankiernia. DanKolaDyk I, 222.
  • – Ná Rátuszu iest Gelda vulgò Bursa mieysce schadzki y konferencyi Kupcow. ChmielAteny II 248.
  • Bursa Kupiecka aliàs Pałac wspániały przepyszney struktury kwádratowey, Galleryą z Kolumn opasany, w ktorym Kupcy swoie miewáią Consilia [w Londynie]. ChmielAteny II [276].
6. »mieszek, sakiewka, worek«
  • Bursa/ v. Mieszék. Kn .
  • – Mieszek pieniężny/ bursa/ worek. Crumen a, marsupium. Mayszialis. SzyrDict 173.
  • – Wyprożniáłe mieszki/ Wácki/ y bursy/ trzosy/ sákwy/ iuki/ Złotem nátkacie. KochProżnLir 67.
  • – Puska srebrna na olea sacra 1. - Burs złocistych 3. KsPtaszUl I, 565.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – FRAPPER [...] ON DIT encore, Ils sont frappes á mesme coin [...] Paves natura & ingenio [...] IEDNEGO bicia, iednego stępla ludzie iedna torba, iedna bursa, ieden wart ośmnascie drugi dwadzieścia bez dwoch. DanKolaDyk II, 61.
  • – Iédna to bursa. Tegoż to abo iednegoż to płotu kół. KnAd 310.
Znaczenia niepewne
1, 3 a. 4:
  • Bursa / konwikt / Contubernium [...] Conuictus. Kn 54.
  • Bursá. Contubernium, conuictus, us. Wienowite giwenimo / Byndras giwenimas. SzyrDict 25.
  • Bursa, konwikt, la chambrée, socièté. KulUszDyk 11.