ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

bezokolicznik

przemyć

czas przyszły prosty

2. os.

przemyjesz

tryb rozkazujący

2. os.

przemyj

imiesłów uprzedni

przemywszy

nieosobowy czas przeszły

przemyło

Znaczenia

1. »przepłukać wodą lub innymi środkami myjącymi albo przetrzeć czymś nasączonym roztworem myjącym«

Rekcja: co; czym ‖ w czym

– Fárbę czarną z olszowey skory wárzoną/ ktorey v szewcow dostániesz/ rospuść z kozłowym łoiem/ á ćiepło námázuy/ ále pierwey mieysce przemyć trzebá dobrze y ná háłunie. DorHip II R.
– Przéiadam [...] Przéiádło śię/ przépiło śię/ przéstroiło śię/ przemyło śię w-łáźni/ etc. Kn 842.
– Ocży źimna przemyiesz wodą/ ręce schłodźisz/ W stawszy: á potym sobie vmyćiu podchodźisz. OlszSzkoła B2.
– Namazać łoiem koniowi zęby, ieść nie będźie mogł poki mu tychże octem ciepłym, y rolą nieprzemyiesz. ChmielAteny III 521.
– Na ten koniec biorą pęcherzynę cielęcą, przemywszy ją dobrze nadymają powietrzem i przy kominku suszą. KniażFol 146.
~ Jeszcze powiem o młodych pokrzywach, w zamiarze suszenia ich, iż przez ośm tylko dni są młode i miętke. Przemyi, oparz, drobno posiekay, i susz czym prędzey. EisenNauka 66.

2. »w medycynie: zwilżać lub moczyć za pomocą czegoś nasączonego leczniczym roztworem«

Rekcja: co; czym

– Ieśliby się zropiłá ráná z zániedbánia ábo z zástárzenia, otworżywszy, koło tego mieyscá rog przemyć octe[m], potym gryszpanem zásypuy, á słoniną przetapiáną námázuy. HaurEk 54.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

przemyć ranę (sz. zm.):

– Warz to w krynicżney wodźie/ ábo w ocćie: kiedy powre dobrze/ włoż hałunu nie mało/ przemyi tym co nalepiey one rány/ y nogi obwin onymże co naciepley/ áż ku kolánom/ skoro oschnie/ wymyi rány one/ ćiepłą gorzałką z solą/ y záś onegoż zgrzawszy przywinąć/ y ták cżynić áż sie zgoi. OstrorMyśl1618 26.
– Jeżeli ciało koło rany iest zasiniałe, trzebaby ieszcze przemyć ią wodką kanforową, natężoną przez spiritius salis ammoniaci, potym ią plastrem z maści Styrax okryć: nakoniec gdy ciało zranione stanu naturalnego nabiera, samego tylko Basilicon używać należy. KurFSangOpis 83.
– Pierwszy z tych nieszczęśliwych zbiegł tegoż samego dnia do znayduiącego się blisko Felczera, ktory mu rany ponarzynał, przemył dobrym winem, y maścią obłożył. KurFSangOpis 87.

Przenośnie

Odkryłem Ci grzech, odkrył swoje rany, Wieczny Medyku, a Ty, ubłagany, Przemyj je winem, miej o nich staranie, O, lutościwy mój Samarytanie!MorszAUtwKuk 224

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m	przemyty
		n	przemyte
	D.	m	przemytego
lm	B.	nmos	przemyte

Najwcześniejsze poświadczenie:

Znaczenia

»opłukany wodą lub innym roztworem myjącym«

– Bá y sámo łayno końskie w wodźie dobrze przemyte á potym z białkiem iáiowym zmieszáne/ dźiwnie wyćiąga z kopytá ogień y wszeláki bol. DorHip I Iiijv.
– Teraz więc gdy P. Tillet podaie nam proste sposoby, nieszkodliwe zdrowiu y bardzo skuteczne do oczyszczenia plamistego zboża, łacno się spodziewam, że wystrzegać się każdy będzie zażywania tak szkodliwey rzeczy, z ktorey większe wynikać mogą przypadki, ieżeli przeze nieostrożność ziarna tym ługiem przemyte y na wierzch spływaiące znaydować się będą w mieszanie dla bydła, lub na pokarm ptastwu podrzucone; do tego nasienie trucizną arszenikową napoione byłoby pewną zgubą kuropatw y gołębi zbieraiących po roli ziarna ziemią nie przykryte. DuhBrzPDzieło 471.
– Tak [masło] przemyte, ma być w czystą nieckę układane, rozpostarte płasko y cienko ułożone, wodą mocnie słoną zalane, y tak przez 24 godzin leżeć w niey ma. JabłAnnaUst 92.
– Jeśli się konopie maią obrocić na liny, na ten czas mniey potrzebuią wyprawiania y blechu; krotsze tylko włokna, które się oddzielaią w wyprawianiu, mogą być sposobem płoskoni przemyte y bielone, żeby się stały zdatnemi do przędzy, y delikatnieyszych użytkow. NaukaWyr 28.
– Nalawszy wody studzianey, lub rzeczney, wsyp owsa kwartę dobrze przemytego y czystego, y cykoryi korzonków drobno pokraianych filżanek ordynaryinych trzy. DośwGosp 123.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: PRZEMYWAĆ, OBMYĆ, ODMYĆ, omyć, POMYĆ, PODMYĆ, UMYĆ, wymyć, ZMYĆ.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PRZEMYĆ

PRZEMYTY